Hoş görünmek, daha dik duruş sağlamak hedefiyle yüksek topuklu gitmek, daima sivri burunlu ayakkabılarla dolaşmak, bedenimizin bütün tartısını taşıyan ayaklarımızın sıhhatini ihmal etmek manasına geliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı ve Öğr. Üyesi Op. Dr. Kerem Ülkü, ayakları zorlayacak nitelikte yanlış ayakkabı seçiminin ve çok uzun mühletler ayakta durmanın ayakta bulunan ‘sesamoid’ kemiklerinde kalıcı hasarlara yol açabileceği ihtarında bulunuyor.
“Metatarsal Sesamoidler”: Ayağımızdaki amortisörler!
Ayaklarımızda, tıpkı otomobillerdeki amortisörlere emsal bir fonksiyon gören kemikçikler bulunuyor. Ayak birinci tarak kemiğinin parmakla oluşturduğu eklemin çabucak altında yer alan ve metatarsal sesamoid ismi verilen fasulye tanesi büyüklüğündeki bu iki küçük kemikçik, yürümenin ittirme kademesinde ayak baş parmağının itme kuvvetini artırma vazifesi üstleniyor. Pekala “metatarsal sesamoid”lerin varlığından ne vakit haberdar oluruz? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Kerem Ülkü, uzun mühlet ayakta durduğumuzda ya da yürürken yürümenin ittirme etaplarında ayaklarımızda hafif bir şişlik eşliğinde ortaya çıkan ağrıların bu kemikçiklerde sorun olduğunun habercisi olduğuna dikkat çekiyor.
Ağrılar nerede görülüyor?
Bu ağrılar genelde birinci tarak kemiğinin parmakla eklem yaptığı bölgenin altında görülüyor. Parmakta geriye gerçek olan hareket kısıtlılığı da hastanın ağrıdan ötürü bu eklemi daha az hareket ettirme isteği nedeniyle yaşanıyor.
Yüksek topuklu ve sivri burunlu ise dikkat!
Sesamoid ağrısı bilhassa bayanlarda uygun olmayan ayakkabı seçimleri nedeniyle ortaya çıkıyor.
Sesamoid ağrı sebepleri
- Uygun olmayan ayakkabı seçimi
- Uzun mühletlerle ayakta kalma
- Genç yaşlarda spor aktiviteleri sırasında yaşanan ani travmalar
- Orta yaşlarda tekrarlayan küçük travmalar
Kimler daha yatkın?
Fizikî olarak yüksek kavisli (çukur tabanlı) bir ayak yapısına sahip olan şahıslarda ise 1. tarak kemiğinin eğik yapısı nedeniyle daha sık sesamoid ağrısına rastlanıyor.
Doğru ayakkabı seçmek muhafazanın en değerli yolu
- Sesamoid sorunlarından korunmanın birinci yolu uygun ayakkabı tercihi.
- Topuklu ve sivri burunlu ayakkabıların yalnızca özel durumlarda ve kısıtlı müddetlerde tercih edilmesi gerekiyor.
- Uzun mühlet tıpkı ayakkabıyı kullanmak da ayakkabının taban özelliklerini olumsuz etkileyerek sesamoid bölgesindeki baskıyı artırıyor.
- Ayak tabanı kâfi yumuşaklıkta olan ve yürüme eforunu kolaylaştıran yuvarlak tabanlı ayakkabılar kişiyi sesamoid sorunlarından koruyabiliyor.
- Özellikle yüksek kavisli ayak yapısına sahip ve kilo sorunu yaşayan şahısların bu tekliflere daha fazla dikkat etmeleri gerekiyor.
Sesamoid ağrıları, sesamoid kapsülündeki tepkiler (Sesamoidit) nedeniyle ortaya çıkabildiği üzere vakit zaman kemik ödemi ve sesamoid kırıkları sonucu da oluşabiliyor.
Sesamoidit ağrıları olan şahıslarda tedavinin birinci üç basamağı:
- Kilo vermek
- Doğru ayakkabı kullanımının sağlandığından emin olmak
- Günlük ayakta kalma müddetini süreksiz olarak kısıtlamak
Kimi hastalarda bunların yanı sıra, ayakkabı içine sesamoidlerin yastıklanmasını arttıran silikon takviyeler de konulabildiğini belirten
İleri düzey sesamoid ağrılarının tedavisi cerrahi
Daha ileri olaylarda açık yahut endoskopik cerrahi tekniklerle tepkinin temizlenmesi yahut sorun yaratan kemiğin bölgeden çıkarılması seçeneği gündeme gelebiliyor.
