Bilhassa bayanların en çok şikayetçi olduğu hassas bağırsak sendromunun nedenleri, belirtileri ve tedavi usulleri ile ilgili tüm merak ettiklerinizi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk’tan sizler için öğrendik.
Hassas bağırsak sendromu ekseriyetle gerilimin tetiklediği bir hastalıktır. Gerilim devrinde temel faktör; bedeni gerilimin tesirlerinden korumak emeliyle refleks olarak salgılanan başta adrenalin, steroid (kortizon) hormonlarıdır. Bu hormonlar, kalp suratını artırarak çarpıntıya sebep olduğu üzere, midede asit salgısını artırarak yanma ve ağrılara, bağırsaklarda hareket artışı ve kasılmayı tetikleyerek şikayetlere yol açar.
Stres altındaki şahıslarda daha sık görülüyor!
Gerilim altındaki şahıslarda daha sık görülen hassas bağırsak sendromu ömür kalitesini epeyce düşürüyor.
Kimlerde görülür?
- Özellikle hassas, mükemmeliyetçi, takıntılı, ayrıntıcı şahıslarda,
- Bağımlı kişilik bozukluğu gösterenlerde,
- Narsistik tipteki kimselerde daha fazla görülüyor.
- Yaşanan ayrılıklar, travmalardan duyulan keder sonucunda artış oluşabiliyor.
- Çevresindeki insanlara karşı fazlaca hassas ve kırılgan insanlarda bağırsak rahatsızlıkları daha sık rastlanıyor.
- Hastalığa anksiyete, depresyon, uykusuzluk üzere durumlar sıkça eşlik ediyor.
- Stresle birlikte zati tabanda yatan bir hastalık kelam konusu ise bu aşikar hale geliyor ve kendini ön plana çıkarıyor. Temel handikap da bu.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl oluşur?
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk'un açıklamarına nazaran beyin ve bağırsaklar ortasında bir ağ bulunuyor ve her iki organ birbirlerine hudut aracılığı ile çeşitli ikazlar gönderiyorlar.
Gelen ikazlar uygun formda karşılığını bulamadığı vakit bağırsaktaki kasılma ve gevşeme hareketleri koordineli gitmediği için ishal, kabızlık, şişkinlik, ağır gaz ve karın ağrıları üzere bulgular ortaya çıkıyor. Bu da huzursuz bağırsak sendromunu oluşturuyor.
Tedavisi imkansız değil!
Huzursuz bağırsak sendromunda hasta ve tabip ortasındaki yanlışsız ilgi şikayetlerin hayat uzunluğu denetim altında tutmasını sağlıyor.
Hassas bağırsak sendromu uzun vadede baş etmeniz gereken kronik bir durum. En çok karşılaştığımız temel soru ise “Evet, sorun var lakin bu ne vakit bitecek?”
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk, bu hastalığın hayatımızdan büsbütün çıkmayacağını, tedavilerin de ne yazık ki mucize yaratmayacağını belirtiyor.
Fakat açıklamalarına nazaran beslenme ve hayat tarzınızı değiştirerek şikayetlerinizi 10'luk puan sistemi üzerinden düşünürsek, 10 üzerinden 3-4 puanlık düzeylere düşürmek, düzgün olduğunuz mühlet 1 hafta ise, bunu 1 aya çıkarabilmeniz mümkün.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl teşhis edilir?
Prof. Dr. İrfan Koruk'un açıklamalarına nazaran her şişkinliği yahut kabızlığı olan hasta kolonoskopi adayı değil. Bu manada huzursuz bağırsak sendromu teşhisinin konulabilmesi için hastanın öteki bir sorunu olup olmadığının belirlenmesi gerekiyor.
Tedavi için hayat biçimini ve beslenmeyi tekrar düzenlemek şart!
Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinin birinci ayağını hayat üslubunu yine düzenleme oluşturuyor. Prof. Dr. İrfan Koruk Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi ile ilgili sorularımıza şu biçimde cevap veriyor:
“Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinde kolay kan testlerinde, böbrek-karaciğer işlevleri, tiroit testleri yahut kan sayımı olağansa o vakit hayat usulü ve beslenme düzenlemeleri yapıyoruz.
Süratli yemek yemek, yerken konuşmak ve az çiğnemek şişkinliği ve karın ağrısını değerli ölçüde etkilediği için yeme alışkanlığı birinci müdahalemiz oluyor.
Kepek tüketimi, bilhassa kabızlığı olan hastalarda, bu noktada kıymetli tavsiyelerimizden birini oluşturuyor. Kepeğin, kabızlığı olan hastalarda birinci hafta bir tatlı kaşığı daha sonra bir yemek kaşığı olmak üzere küçük bir kase yoğurda karıştırılarak tüketmelerini tavsiye ediyoruz.
Fazla ölçüde lif tüketilmesi bağırsak hareketlerinde huzursuzluk yaratabilir. Lif oranının kademeli olarak artırılması ve kâfi oranda sıvı tüketilmesi gerekiyor.
Huzursuz bağırsak sendromu yaşayan bireylerde kafein, alkol ve sigara tüketimini minimuma indirilmesi, lifli besinlerin ön plana çıkartılması gerekiyor.
IBS'li bireylerde laktoz hassasiyeti sık görülüyor
Irritabl Bağırsak Sendromlu (IBS) birçok birey laktoz intoleransı şikayetinden yakınır. Buna ek olarak, kimi bireylerde sütün içeriğindeki protein ve şeker de ishale sebep olabilir. Bu yüzden belirtileri azaltmak için laktozsuz eser tüketilmesi ya da IBS semptomlarını denetim altına almak için şayet kasvet yaratıyorsa süt ve süt eserlerinin beslenmede sonlandırılması gerekiyor.
Bedeninizi dinleyin
Her bir bireyin sindirim sisteminin ve semptomları tetikleyen besinlerin farklı olacağını hatırlamakta da yarar var. Birtakım besinleri çarçabuk tolere edebilirken, kimileri semptomlarını şiddetlendirebilir. Bu yüzden bedeninizi tanımanız ve hangi besinlerin sizi rahatsız hissettirdiğini fark edip ona nazaran düzenlemeniz son derece kıymetlidir.
Yaşam biçiminizi hareketli hale getirin!
Ömür usulü sedanter olan beşerler uzun saatler boyunca hareket etmeden yaşayabiliyorlar. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte birçok insanı tesiri altına almış bulunmakta. Hareketsiz bir hayat doğal olarak sindirim siteminin de bozulmasına sebep oluyor. Lakin günde 30 dakika yürüyüş kesinlikle alışkanlık haline getirilmeli.
Sistemli antrenman yapmak gerilimle başa çıkmaya yardımcı olur. Böylelikle gerilimin tetiklediği belirtilerde azalma görülür. Zira sorun, hayat usulü değişiklikleri ve beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ile denetim altına alınabiliyor.
Hastalar, ömür üsluplarını ve gerilimlerini yöneterek semptomlarını denetim edebilirler.
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk, son olarak aşağıdaki belirtiler görülüyorsa, hastanın daha ayrıntılı bir formda incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Çünkü şikayetlerin altında kronik ve organik birtakım hastalıklar olabileceği için bu hastalarda ileri incelemelere ve teşhis sonrası uygun tedaviye muhtaçlık olduğunu belirtiyor.
Detaylı tetkik edilmesi gereken durumlar
- Kilo kaybı, ishal, gaz çıkarma yahut dışkılama ile geçmeyen karın ağrısı
- Özellikle beden yükünde %7 ile %10’nundan daha fazlasını kaybettiren, diyet yapmaksızın, istemsiz kilo kaybı
- Açıklanamayan kusma, yutma zorluğu
- Kronik süreçte devam eden kansızlık
- Ailede genç yaşta ortaya çıkan bağırsak kanseri hikayesi
