Bebeklik (0-2 yaş): Serbest oyun
Erken çocukluk (3-5 yaş): Koşma, yakalama ve zıplama gibi temel hareketleri yapabiliyorlar. Bahçede koşma, yürüme, dans etme, suda gözetim altında oynama ve deneyimli kişiler eşliğinde jimnastik eğitimi olabiliyor.
Okul öncesi (4–6 yaş): Bu yaş döneminde dans, yüzme, jimnastik, ip atlama, elim sende, seksek ve üç tekerlekli bisiklete binmek gibi sporlar ideal.
Çocukluk (6-9 yaş): Yüzme, koşma, jimnastik, giriş düzeyinde futbol, basketbol, tenis gibi sporlarla ilgili temel eğitime ve bunların birleşimini içeren sporlara başlayabiliyorlar.
Geç çocukluk (10-12 yaş): Giriş düzeyinde futbol, basketbol, voleybol. Daha önceki yaşlarda başladıkları sporları daha organize olarak yapmaya devam ederken, atletizm, güreş ve küreğe başlayabilirler. Birkaç yıl sonra ise daha çok kuvvet gerektiren boks, tekvando ve karateye başlamak uygun.
Önce kontrol şart
Çocuğunuzu düzenli olarak doktora götürüyor musunuz? O zaman sorun yok. Fakat kronik hastalığı varsa dikkat etmeniz gerekenler var. Aydoğ, “Spora başlamadan
en fazla altı ay öncesinde hekim kontrolünden geçtiyse özel muayene gerekmiyor. Ancak kronik veya akut bir hastalığı varsa, spora başlamadan önce ilgili hekim tarafından gözden geçirilmeli. Yapılacak muayenede rutin bir şekilde kan tahlili, EKG, akciğer filmi, ekokardiyografi istemek yerine hekimin saptadığı muayene bulgularına göre tetkik yaptırmak daha doğru” diyor.
Düzenli yapılan spor sağlık açısından büyük fayda sağlıyor. Ancak her egzersiz, kas-iskelet sisteminde bir stres oluşturabiliyor. Bu streslere karşı kalp, akciğer, damarlar ve kas-iskelet sistemi dayanma kapasitesini artırıyor. Dr. Aydoğ’un önerisi ise yılda bir doktor kontrolü.
Spor çocuğa neler katıyor?
• Vücudun kontrolü ve fiziksel yeteneklerin gelişiminde,
• Hareket kabiliyetini anlama ve değerlendirmede,
• Aktif yaşam stili kazandırmada,
• Entelektüel gelişime katkı sağlamada,
• Kendine güveni geliştirmede,
• Yaratıcılığı geliştirmede,
• Obeziteyi önlemede,
• Bağışıklık sistemini güçlendirmede olumlu etkisi var.
• Takım sporları, yaşamın bir benzeri. Birlikte çalışmak, üretmek, rekabet, kazanma, kaybetme, kurallarıyla yaşama gibi beceriler kazandırıyor.SPORA NE ZAMAN BAŞLASIN?
Cantürk, “Çocuğun spora ve düzenli egzersizlere özellikle jimnastik ve yüzme gibi sporlara en erken başlama yaşı üçtür. Bu yaştaki çocuklar hareket etmek ister, bu nedenle davranışlarında belirsizlikler bulunur ve atak davranışları zaman zaman sorunlara yol açabilir” diyor ve ekliyor, “Çocukların sevdikleri sporu yapmalarına izin verilmeli. Spor alışkanlığı kazandırmak bile önemli bir kazanım. Spordan iyi verim almak için bireysel çalışmalardan önce grup çalışmaları tercih edilmeli. Özellikle okul öncesi yaşlarda çocuğun doğal hareketlerine paralel, spora yönelik hareketlerin geliştirilmesine ve pekiştirilmesine dikkat edilmeli. İlköğretim çağında önceden kazanılmış becerileri temel alınarak atletizm,
jimnastik, yüzme sporlarının temel hareket formları geliştirilmeli. 9-11 yaş grubunda, spor dalına özgü temel teknik becerilerin kazandırılması ön plana çıkar.”
Doç. Dr. Tolga Aydoğ ise programın önemini vurguluyor, “Çocuğunuz her yaşta istediği spora başlayabilir ama ona uygun program çizilmesi ve özel antrenmanlara erken dönemde değil, ilerleyen dönemde başlanması önemli. Dolayısıyla her ne kadar belli sporlara başlama yaşları belirtilse de, temel kural erken yaşta çok özel antrenmanlar yapmak yerine daha temel ve teknik üzerine yoğunlaşmanın gerektiği. Çocukların yaşları aynı olsa da fizyolojik yaşları bir olmayabiliyor. Fizyolojik yaşın da göz önüne alınması gerekiyor.”
Yazı: Mürsel Çavuş
Spor çocukların hem fiziksel hem zihinsel hem de sosyal gelişimini sağlıyor. Ancak gelişim açısından birkaç ayın bile önemli olduğu yaşlarda doğru spor için doğru zamanlama gerekli. Biz de işin doğrusunu uzmanlara sorduk.
Yüzmeyi kaç yaşında öğrensin? Acaba bir süre jimnastik mi yapsın, yoksa doğrudan tenise mi başlasın? Hangi spor gelişimini daha olumlu etkiler? Judo yaparsa boyu kısa kalır mı? Anne-babaların aklını bu tür sorular kurcalar durur. Acıbadem Fulya Hastanesi Sporcu Sağlığı Merkezi Fizik Tedavi Uzmanı ve Spor Hekimi Doç. Dr. Tolga Aydoğ sporun yararlarını anlatarak giriyor konuya, “Modern yaşamın götürüsü yeni nesillerin çok fazla hareket etmeden yaşaması. Hareketsiz yaşama bağlı olarak da kilo artışının neden olduğu hastalıklar her geçen gün artıyor. Bu nedenle ailelerin çocuklarına çok küçük yaşlarda spor alışkanlığı kazandırmaları, sadece spor müsabakalarını seyreden değil, bizzat oynayan nesiller yetiştirmeleri gerekiyor. Çocukların spor yapması, sağlıklı büyüme ve zinde vücut için önemli. Çocuğuna disiplin kazandırması ve sosyalleşmesine katkısı da tartışılmaz. Aynı zamanda özgüvenleri de artıyor” diyor.
Clubsporium Akatlar Spor Okulları ve Havuz Koordinatörü Ali Rıza Cantürk ise araştırmalara göre okul çağındaki çocuklara düzenli spor yapma alışkanlığı kazandırıldığı takdirde bunun ileriki yıllarda da sürdüğüne dikkat çekiyor, “İleriki yaşlarda düzenli spor yapma alışkanlığı kazanmak zor. Özellikle küçük yaşlarda yapılan sporla kişinin potansiyelinin en üst noktasına erişmesi mümkün. Unutulmaması gereken şey ise spordan en yüksek verimi elde edebilmek için düzenli spor yapılması gerektiği…”
