Her kadının bilmesi gereken bir konu dış (ektopik) gebelik… Dış gebelik erken dönem normal gebelik bulgularını taklit eder. Normal dışı bir gebelik olan dış gebelik; kadın sağlığı açısından ciddi bir durumdur ve hayatını tehdit etmektedir. Dış gebelik neden olur? Dış gebelik belirtileri neler? Dış gebelik tekrarlar mı? Dış gebelik geçiren biri tekrar hamile kalabilir mi? Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op.Dr. İlknur Sayar dış gebelikle ilgili merak edilenleri anlattı.
DIŞ GEBELİK NEDİR?
Dış gebelik, sperm ve yumurta hücresinin birleşmesi sonucunda oluşan embriyonun, gebeliğin rahim içi dışında farklı bir yere yerleşmesidir. Embriyonun yerleşmesi gereken doğal yer, rahim içidir. Fakat çeşitli sebeplerle tüplerde ya da farklı alanlara yerleşen embriyolar da söz konusu olabilir.
DIŞ GEBELİK NEDENLERİ NELERDİR?
Dış gebelik sıklıkla tüplerin normal anatomik yapısının bozulmasına bağlı olarak olur. Son yıllarda dış gebelik sayısında artış vardır. Bunların başlıca sebepleri ise ;
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve buna bağlı olarak salpenjit dediğimiz tüplerin enfeksiyonunda artış
- Daha ileri yaşlarda gebelik isteminin artışı ( 35-44 yaş aralığında dış gebelik 3 kat daha fazla görülür)
- Spiral uygulaması ( spiral normalde gebeliğe karlı koruyucudur ancak düşük ihtimalle gebelik oluşursa bunun dış gebelik olma ihtimali yüksek olabilmekte)
- Tüplerde geçirilmiş operasyon olguların yüzde 50’sinden fazlasında risk faktörü tanımlanmamaktadır.
DIŞ GEBELİK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dış gebeliğin ilk zamanları, normal gebelikle benzerlikler gösterir. Genel haliyle, hamilelik belirtileri olan adet döneminin gecikmesi, memelerin hassaslaşması ve mide bulantısı belirtiler içindedir. Dış gebelik ilerledikçe, normal hamilelikte olmayan başka belirtiler de görülmeye başlanır.
Klasik 3 bulgusu: ağrı, vajinal kanama ve adet gecikmesidir. Ancak bu üç bulgu herzaman birlikte görülmeyebilir. Bazen ultrasonda dış gebeliğin yerine bağlı olarak kitle görülebilir.
DIŞ GEBELİK NASIL TEŞHİS EDİLEBİLİR?
Dış gebelik teşhisinde kan tetkikleri ve görüntüleme yöntemleri eş zamanlı kullanılır. Kanda gebelik testi dediğimiz beta-hcg değerinde normal bir gebelikte 48 saatte en az yüzde 66’lık bir artış olur bu artışın istediğimiz gibi olmaması bize dış gebelik düşündürür. Ayrıca ultrason bulguları bizim için önemlidir. Belli bir beta-hcg değerinde rahim için gebeliğe ait kese veya embriyo görülmemesi ya da tüp ve yumurtalıklarda şüpheli görünüm olması dış gebelik düşündürür. Tanıda bazen küretaj ve laparoskopi dediğimiz kapalı operasyon altın standarttır.
DIŞ GEBELİK TEKRARLAR MI?
Dış gebelik geçirmiş bir kişide tekrarlama riski dış gebelik öyküsü bulunmayan kişiye göre daha yüksektir.
DIŞ GEBELİK GEÇİREN BİRİ HAMİLE KALABİLİR Mİ? KALDIĞINDA HAMİLELİĞİNDE NELERE DİKKAT ETMELİ?
Dış gebelik geçiren bir kişi hamile kalabilir. Hekiminin uygun gördüğü şekilde rutin takip ve öneri dışında ekstra bir tedaviye ya da takibe gerek yoktur.
DIŞ GEBELİĞİN EN ÖNEMLİ KOMPLİKASYONU NEDİR?
Dış gebeliğin en önemli komplikasyonu bazen hayati risk oluşturabilen batın içi kanama dediğimiz iç kanamadır.
HANGİ DURUMLARDA DIŞ GEBELİK HAYATİ RİSK TAŞIYOR?
Hastanın hemodinamik dengesini bozabilecek şiddette olan kanama hayati risk taşır. Gebeliğin ilk 3 ayındaki anne ölümlerinin en sık sebebi dış gebeliktir.
DIŞ GEBELİK NE SIKLIKTA GÖRÜLÜYOR?
Dış gebelik oranı yaklaşık yüzde iki oranındadır. Ayrıca en yüksek oran 35-44 yaş arasında görülür.
DIŞ GEBELİK TEDAVİSİ NASIL?
Dış gebelik, doğum ile sonuçlanmaz. Erken teşhis edilirse tedavi şansı yüksektir. Dış gebelik, kanamaya yol açabilir. Bu kanamayı durdurmak için cerrahi yöntemlere ihtiyaç duyulabilir. Günümüzde dış gebelik için erken teşhis ve tanı dahilinde ameliyatsız tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu şekilde iç kanamaya mahal vermeden enjeksiyon yoluyla ilaç kullanımı ile ameliyata gerek kalmamaktadır.
