Anne-bebek bağının
güçlenmesindeki en önemli iletişim kanallarından biri olan emzirme ile ilgili
annelerin ve anne adaylarının kafasında pek çok soru var. 1-7 Ekim Emzirme
Haftası nedeniyle VM Medical Park Kocaeli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Uzmanı Dr. Bilge Çelikkol, emzirme konusunda annelere ve anne adaylarına önemli tavsiyelerde
bulundu.
Amerikan Pediatri
Akademisi, Dünya Sağlık Örgütü ve UNİCEF ise bebeklerin ilk 6 ay sadece anne
sütüyle beslenmelerini öneriyor. Ancak emzirmenin ne zaman sonlandırılacağıyla
ilgili ortak bir karara varılamıyor. Dünya Sağlık Örgütü, 2 yaşına kadar,
Amerikan Pediatri Akademisi ise 1 yaşına kadar emzirilmesini, devamını
anne-bebek ikilisine bırakılmasına karar verdi. Türk pediatristleri ise anne
sütüne 2 yaşına kadar devam edilmesini öneriyor.
EK GIDALARA 6. AYDAN
SONRA BAŞLANABİLİR
Uzman Dr. Bilge Çelikkol anne
sütünün ilk 6 ay bebeğin ihtiyaçlarının yüzde 100’ünü karşıladığını belirterek,
“Altıncı aydan sonra anne sütü tek başına hızla büyüyen bebeğin fizyolojik
ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak kalır, bu yüzden artık ek besinlere
başlanmalıdır. Bu dönemden sonra emzirmeye devam edilmesi anne ve bebek
arasındaki bağı sürekli kuvvetlendirir ve bebeğin psikolojik gelişimi üzerinde
pozitif etki gösterir. Büyüdükçe sosyalleşen bebeğin emme aktivitesi giderek
oyun araları, mola ve istirahat halini almaya başlar. Uzun süre anne sütü almış
bebeklerin daha az hastalandıkları, hastalansalar bile daha hafif atlattıkları
bilinmektedir. Emzirme döneminin uzaması annenin ruh sağlığı üzerinde olumlu
etkileri vardır. Emzirmenin gereğinden uzun sürdürülmesinin ise ek gıdalara
geçişte zorlanma, taneli yiyecekleri red ve çiğneme yetisinin gelişememesi gibi
negatif etkileri olabilir. Emzirmenin ne zaman ve doğru bir şekilde nasıl
sonlandırılması gerektiği uzmanlarla beraber belirlenirse emzirme
sonlandırılırken yapılan hataların en aza indirilmesi sağlanır. Önemli olan
çocukların ruhen ve bedenen sağlıklı bireyler olarak topluma
kazandırılabilmesidir” diyor.
ZAMANLAMA ÖNEM TAŞIYOR
Emzirmeyi sonlandırma anne
ve bebek için doğru zaman ise sorunsuz geçiyor. Memeden kesme dönemi birçok annenin duygusal
karmaşa yaşadığı bir süreç. Bu dönemde en az bebek kadar
anneler de yıpranıyor. Bu süreçte kararlı davranmak önemli. Kararsızlıklar ve
sürekli yeniden başlamalar çocuğu duygusal olarak daha çok zorluyor. Eğer emzirmeyi kesmeyi denediniz ve hiçbir şekilde başarılı olamadıysanız,
belki bebeğiniz için emzirmeden kesmek uygun bir zaman olmadığını da unutmamanız gerekiyor.
STRES SÜTÜ ETKİLİYOR
Bebeğin emmemesi, meme başı
çatlakları gibi erken dönemde yaşanan bazı problemler kısa süreli emzirmeye ara
verilmesine neden olabiliyor. Dr. Bilge Çelikkol, bu dönemleri doktor
tavsiyeleriyle en kısa zamanda atlatmaya çalışılması ve emzirmeye dönülmesi
gerektiğini hatırlatıyor. “6’ıncı aydan sonra emzirmeyi kesme genellikle yanlış
bilgilendirilmekten kaynaklanır. Dişlerin çıktığı dönemde bebeğin ısırması,
emmeye ilgisinin azalmasının da emzirmeyi bıraktırma konusunda yanlış bir neden
olduğunun altını çizen Çelikkol, “Bebeğin yeterince kilo almadığını
düşünen anneler bebeğine sütünün yaramadığı kaygısına kapılır ve yaramayan sütü
vermenin bebeğe zarar vereceği düşüncesiyle anne sütünü sonlandırabilir.
Halbuki bebeğe bundan daha yararlı daha mucizevi bir besin yoktur. Bebeğe meme
dışında bir kaynaktan (biberon) süt, devam sütü almaya alıştırılmamalıdır.
Stresli zamanlar, maddi güçlükler, ayrılma, boşanma gibi durumlar emzirmeyi
negatif etkileyebilir. Yanlış inançlardan biri de az su içilmesinin sütün
azalmasının asıl nedeni olduğu düşünmektir. Oysa bundan çok daha önemlisi
annelerin bebeklerini emzirmeleridir. Emzirerek ve sağarak boşaltmalar süt
yapım döngüsünü tekrar çalıştırır” diyor.
Emzirmeyi
bırakırken dikkat edilmesi gerekenler
İşte bebeğinizin yavaş yavaş emmeyi bırakması ve bırakırken de duygusal bir travma
yaşamaması için öneriler:
-
Emzirme
kararı aldıysanız ve kararınızdan emin değilseniz, olumsuz deneyimler
yaşamamak için mutlaka doktorunuza danışın. - Emzirmenin
altıncı aydan sonra bebekle anne arasında bir ilişki haline geldiği
bilinmektedir. Emzirmeyi ani sonlandırmak bebek için travmatik olabilir,
bocalamasına sebebiyet verebilir. Bu nedenle yavaşça ve alıştırarak
sonlandırın. - Ani
ve erken sonlandırmanın etkileri sadece bebekte değil annede de görülür.
Süt birikmesine bağlı aşırı gerginlik hatta mastit olabilir. Annenin bu
durumda kendini sağarak boşaltması gerekebilir. - Emmeyi
alışkanlık haline getiren bebek artık emzirilmediğinde annenin artık
kendisini sevmediğini, onu terk ettiğini düşünebilir. Bu dönemde
etrafınızdaki insanlar sizi eskisinden daha çok desteklemelidir. - Emzirmeyi
sonlandırmaya karar verdiğimiz dönemde bebeğin yaşamında herhangi bir
stres olmalıdır (annenin işe başlaması, yeni bir bakıcı, hastalık, diş
çıkartma dönemi gibi) eğer varsa başarısız olma ihtimaliniz yüksektir. - Emzirme
basamak basamak kesilmelidir. İlk olarak öğle öğünü kesilebilir. En son
kesilecek beslenmeler gece beslenmesidir. Bir öğün kesildikten 2-3 gün
sonra diğer öğün kesilmelidir. Atlanan öğün yerine tercihen anne sütü,
devam sütü veya sevdiği başka bir besin verilerek emzirme unutturulmaya
çalışılmalıdır. - Emzirme
sayısını azaltırken emzirme süreleri de kısaltılmaya çalışılmalıdır. - Emzirmeden
kesilmeye başlama mümkün olduğunca günlük yaşam döngüsü içerisindeyken
olmalıdır. Mesela tatile çıkma, aile üyelerinden birini kaybetme
durumlarında ertelenmelidir. - Emzirme,
bebek için adeta bir ritüeldir. Bu ritüel de değişiklik yapılabilir. Emzirme
sırasında alışık olduğu şeyleri değiştirebilirsiniz. Farklı odaya geçme,
her zaman alışık olduğu minderi kullanmama vb. - Gece
uyanmalarında şartlanmayı azaltmak üzere babası bebeğin yanına gidebilir.
Bazen su bazen de sevgisini sunabilir. Gündüz anne etrafında yokken
babasının beslemesi faydalı olabilir. - Emmek
istediği zamanlarda dikkatini hoşlanacağı bir faaliyete doğru
kaydırabilirsiniz. Konuşmayı anlayacağı yaşta ise konuşarak bir sonraki
sefere erteleyebilirsiniz.
