1. Normal doğum anne ve bebek için daha sağlıklı.
2. Çocuk bir yaşına gelene kadar anneyle vakit geçirmeli.
3. Bence 14 yaşından sonra evde yalnız kalabilir.
4. Yerine göre teknolojiye yakın olunmalı.
5. Geçimini sağlayacak kadar harçlık yeterli sanırım.
6. Çocuğa tek kişi bakmalı bence. Anneanne ve babaannenin birlikte bakmasındansa bakıcı daha iyi olabilir.
SEDA BUSE AKBABA (Duru’nun annesi, Grafiker)
1. Normal doğum daha sağlıklı ama ben sezaryen yapmak zorunda kalmıştım.
2. En az iki yaşına kadar annenin bakması gerektiğini düşünüyorum. çocuğun anaokuluna başlama yaşı gelince işe dönmek en doğrusu.
3. Evde yalnız kalabilmesi hem çocuğun hem de annenin duruma hazır olmasına bağlı olarak değişir diye düşünüyorum.
4. Teknolojiye ne çok uzak ne de teknolojinin çok içinde olmalı, zaten yeni kuşak çocuklar artık her şeyi bilerek doğuyor. ama bilgisayar gibi araçların karşısında geçirdiği zamanı
mutlaka sınırlamak gerekiyor.
5. Bu soru da henüz bizim için erken. Sanırım ilkokul çağına gelince ihtiyacı olduğu kadar günlük harçlık verilmeli.
6. En az iki yaşına kadar anne bakmalı, daha sonra da yuvaya gitmeli.
İPEK ELÖNÜ (Kerem ve İrem’in annesi, Desinatör)
1. Ben iki çocuğumu da normal doğumla dünyaya getirdim. Bence hem anne hem de çocuk için en sağlıklısı bu.
2. Bence 1-1.5 yaşına kadar bebek anneyle olmalı ve bu dönemi ikisi bir arada geçirmeli.
3. Bir çocuk bence ancak 9-10 yaşlarında evde yalnız kalabilir, tabii o da uzun saatler değil.
4. Teknoloji hem çok faydalı hem de çok zararlı. teknolojiyle ilişki mesafeli ve kontrol altında olmalı. Örneğin internette çocuk kilidi kesinlikle gerekli.
5. Ben dördüncü sınıfa giden oğluma günlük dört lira veriyorum. Kerem’e bu para yetiyor, ki bence bu yaşta yetmeli.
6. Çocuğumu teslim ettiğim kişiye güvenmem lazım. Bir yabancıya güvenmem zor olduğundan anneanne veya babaanneyi tercih ederim.
AHU GÜRDAL (Efe’nin annesi, Çalışmıyor)
1. Annenin sağlık durumu elveriyorsa normal doğum tercih edilmeli.
2. İlk altı aydan sonra.
3. Bence 10 yaşından sonra.
4. Okul ve eğitim için gerekli olduğunda mesafe kalkabilir ama eğlence amaçlı kullanım sınırlanmalı.
5. Haftalık harçlık verilmeli. Tutar sosyal ortama göre makul olmalı.
6. Anneanne veya babaannenin bakmasını tercih ederim.
SİBEL GÖKTÜRK (Demir’in annesi, Yönetici Asistanı)
1. Her şey yolunda gidiyorsa normal doğumdan yanayım her zaman.
2. Çocuklar ufakken anneye çok muhtaçlar. Bu yüzden en az bir yaşına kadar anne işe dönmemeli diye düşünüyorum.
3. Bu soruya cevap vermek zor, çünkü oğlum henüz dört yaşında. Kendi çocukluğumdan yola çıkarak çocukların ortalama 13 yaş civarında evde tek başına kalabilecekleri düşüncesindeyim.
4. Günde bir saat televizyon, bir saat bilgisayar. Bu, bizim evdeki değişmez kural.
5. Harçlığı yaşına göre değişir tabii ama abartmamak gerektiğini düşünüyorum.
6. Anneanne veya babaanne tarafından bakılan çocuklar bence şanslı. ama her ikisi de bakamıyorsa mecburen deneyimli bir bakıcıya iş düşüyor.
UZMANLAR NE DİYOR?
Normal mi, sezaryen mi?
Duyduğunuz doğum hikayeleri, anlatılanlar, okuduklarınız kafanızı karıştırabilir ve karar vermenizi zorlaştırır. Ama doğumun fizyolojik bir olay olduğunu
ve sürecin kendiliğinden ilerlediğini unutmayın. Medicana Hastanesi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Narin Türkmen, normal doğum sağlıklıdır ya da sezaryen sağlıklıdır demenin doğru olmadığını söylüyor: “Kararı anne ve bebekle ilgili birçok faktör etkiler, dolayısıyla anne-baba ve hekim birlikte bu kararı vermeli. Bebeğin annenin pelvisine göre iri olması, annenin dar pelvisinin olması, bebeğin makat ya da yan pozisyonda gelmesi, plasentanın rahim ağzı açıklığını kapatması, plasentanın erken ayrılması, bebeğin kalp atışında düzensizlikler gibi şeyler kararda etkili olacaktır.”
İşe ne zaman dönmeli?
Doğum izni çabucak biter ve bebeği evde bırakıp işe dönmek her anne için zordur. Bu durumu yıpranmadan atlatmak için Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr. Narin Türkmen’in annelere bazı önerileri var: “Doğum izni bittikten sonra işe başlayan annelerde suçluluk duygusu oluşabilir. Anne, bebeğinin yanında kalmakla işe dönmek fikri arasında çatışmalar yaşayabilir. Şunu unutmayın; siz aileniz için en doğrusunu yapıyorsunuz, çalışan anne ‘kötü anne’ demek değil. Çalışma saatlerinizi esnekleştirme şansınız varsa başlangıç olarak yarı zamanlı çalışmayı deneyebilirsiniz. Emzirmeye önem verin. İş yerinde de sütünüzü sağın, evde bulunduğunuz süre içinde bebeğinizi düzenli emzirin.Artan sütü buzdolabında saklayın. Sizin olmadığınız zamanlarda bebeğinize bakan kişi anne sütüyle beslemeye devam etsin. Eğer bebeğinizin yanında olmadığınız için kendinizi üzgün, suçlu ya da çaresiz hissediyorsanız profesyonel destek alın.”
Evde tek başına
Bir çocuk kaç yaşına geldiğinde evde tek başına kalabilir? İşte uzmanların görüşleri… Psikolog Tuğçe Er: “Bu durum anne ve babanın çocuğu yetiştirme tarzına, çocuğun gelişimine ve kişiliğine göre farklılık gösterebilir. 7-8 yaşından sonra muhakeme becerisi gelişen çocuk bu duruma daha rahat adapte olabilir.”Psikolog Elif Eşen: “Evde yalnız kalabilme, günün hangi saatlerinde çocuğun yalnız kalacağı, evin konumu, çevrede kısa sürede yardım alabileceği yetişkinlerin olup olmadığı gibi birçok duruma bağlıdır. Yalnız kalabilme fikrinin alınmasında en önemli etken ise çocuğun olgunluk düzeyi. Evde kalacağı zaman diliminde rutinde nelere ihtiyacı olduğuna bakılması ve ebeveyninin yardımıyla yapılan aktivitelerin yalnız yapılabilmesi için çocuğun geliştirilebilmesi gerekli. Bunun yanında acil olabilecek durumlara karşı neler yapılabileceği öğretilmeli. Bunlar öğretilirken, korkutucu, aceleci ve baskıcı bir tutum sergilemekten çok bilgilendirici, güven verici ve sakin bir tutum izlenmeli. Evde yalnız kalıyor olmak, kısa bir süreliğine olsa bile, kendi kendine yetebilmenin bir göstergesi. Yalnız kalabilme yeterliliğine erişim için net bir yaş sınırı olmamakla birlikte ilk altı yaşta önerilmez.”
Teknoloji dost mu, düşman mı?
Çocuğunuzun teknolojik cihazlarla geçirdiği vakit konusunda sınırlandırma yaparken günümüz koşullarını ve teknolojinin yarattığı fırsatları göz önünde bulundurmanızda fayda var. Medicana Hastanesi’nden Psikolog Elif Eşen bu konuda şunları söylüyor: “Teknoloji kullanımı seçime bağlı olmanın yanında artık bir ihtiyaç haline geldi. Teknolojik aletlerin taşınabilirliğinin artmasının etkisiyle cihazlarla geçirilen vaktin artması da söz konusu. Bu demek oluyor ki, yemek yerken, sohbet ederken ve daha birçok aktivite esnasında telefon, tablet ve dizüstü bilgisayar gibi birçok teknolojik cihaz bizlerle, dolayısıyla çocuklarımızla… Bu durumda dikkat edilecek nokta, geçirilen zamanın uzunluğu ve kalitesi. Anne, baba veya bakıcının rahat vakit geçirebilmesi için bu cihazlar kurtarıcı olarak görülse de yaşlara göre sınırlandırma yapılmalı.”
Para Para Para
Çocuğunuza vereceğiniz harçlık miktarı yaş düzeyine ve çocuğun ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterse de, harçlık verirken dikkat etmeniz gereken noktaları es geçmeyin. Psikolog Elif Eşen, “Evde yalnız kalabilmek gibi parayı yönetebilmek de çocuğun sorumluluk gelişimine oldukça önemli bir katkı sağlar. Yaşına göre yapacağı harcama kalemlerinin ele alınmasının ardından ortalama harçlığının belirlenmesi sonrasında, harçlığın nereye kullanılacağı kararının çocuğa bırakılması ihtiyaçlarını karşılama ve karar verebilme açısından çocuğu geliştirir ve uzun vadede çocuğun özgüven gelişimine katkıda bulunur” diyor.
Kim bakacak?
Annenin çalışması, ‘Çocuğa kim bakacak?’ sorusunu akla getiriyor. Önerilen, eğer mümkünse annenin 2-3 yaşına kadar çocuğuna kendi bakması. Bu mümkün değilse, dört yaşına kadar çocuğun bakımının tek bir kişi tarafından yapılması tavsiye ediliyor. Çünkü bakımın aynı kişi tarafından yapılması, çocuğa tutarlılık ve güven mesajı verilmesi açısından önemli. Psikolog Elif Eşen, “Çocuğun bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişimiyle ilgilenmek ve iletişim kurmak, aktif bir gelişim süreci için son derece önemli.Fiziksel ihtiyaçların zamanında ve olabildiğince eksiksiz gideriliyor olması sürecin en önemli ögelerinden. Bakımda; uyku, yemek yeme, tuvalet eğitimi ve çocuğun genel sağlığıyla ilgilenebilecek biri tercih edilmeli. Anneanne veya babaannenin bu kriterleri karşılayamayacak olması (yaşlı, hasta, isteksiz vb.) durumunda kriterleri karşılayabilecek bir bakıcıyla görüşülmesi gelişim için sağlıklı ortam yaratabilir” diyor.SELDA ALEMDAR DİNÇER (Defne’nin annesi, Dernek Müdürü)
1. Anneye ve bebeğe zarar gelmemesi çok önemli. O nedenle, doktorunuza güvenmeli ve o ne diyorsa, aklınıza yattığı müddetçe kabul etmelisiniz. Ben kendi doktorumun yönlendirmesi ile epidural sezaryen doğum yaptım.
2. Doğumdan iki ay sonra işe döndüm. Kendi işim olduğu için eve yakın bir ofis tuttum. Gün içerisinde eve gelip emzirdim. İşe geç gittim, işten erken dönmeye çalıştım ve evde çalışmaya devam ettim. Bu süreç önceliğinizin bebeğiniz olduğu bir süreç. Bebeğinizin size ihtiyacı var, ayrıca evde de bir düzen oluşturmak zorundasınız ki daha sonra rahatça hayatınıza devam edebilin.
3. Bu, çoçuktan çocuğa değişir. Ben 13 yaşından itibaren evde yalnız kalmıştım. Bence 12 yaş gayet normal.
4. iPad, televizyon gibi iletişim araçları ile tüm dünya elinizin altında. Her türlü soruyu sorup cevabını alabilirsiniz. Bilgi akışı muhteşem. uzun kullanımlarda sağlıkla ilgili problemlerin yaşanabileceği tabii doğru ama bunun ötesinde çocuklar için en önemli boyutu bu kadar koca bir dünya elinizin altındayken nasıl çocuğunuzun güvenliğini sağlayacağınız konusu. Kimlerle görüşüyor, hangi sitelere giriyor gibi konularda anne-baba ve çocuk arasında iyi bir iletişim varsa, bu konu sorun olmaktan çıkar bence.
5. Henüz bir harçlık vermedik. Bu yıl haftalık beş lira vermeyi planlıyoruz. ama bir kumbarası var. zaman içerisinde bütçe yapmayı öğretmeyi düşünüyorum. Kendisi de eski kitaplarını satıp bu parayla başka kitaplar alıyor ya da parkta dondurma almaya bayılıyor.
6. Çalışan anneler bence bunun dengesini kendileri kurabilir. anneanne, babaanne ve bakıcı ile hep birlikte yaşanabilir ve bu çok da güzel oluyor, çünkü çocuklar hepsiyle farklı
iletişim kurmayı öğreniyor.
Yazı: Burçin Öztınaz/Bebeğimle Elele
İşte sorularımız:
1. Doğum nasıl olmalı, normal mi sezaryen mi?
2. Bebek doğduktan ne kadar süre sonra işe dönmeli?
3. Çocuk ne zaman evde tek başına kalabilir?
4. Çocuğun teknolojiyle mesafesi nasıl olmalı?
5. Ne kadar harçlık vermeli?
6. Anneanne mi, babaanne mi, yoksa bakıcı mı? Çocuğa kim bakmalı?
BURCU KÖMÜRLÜ (Doğa ve Damla’nın annesi, Editör)
1. Normal doğum daha sağlıklı.
2. Bence iki yaşına gelene kadar anne bakmalı çocuğa. çoğu anne işe dönme kararı alırken zorlanıyor elbette. ama bence buna karar verirken çok iyi düşünmek gerekiyor.çünkü evde olmak ve işe dönmemek size mutsuzluk yaşatıyorsa, çocuğunuzla evde doğru şekilde etkileşim kuramazsınız. İşe dönmek ve bebeğinizin bakımını bir başkasına vermek ise bir kayıp ve suçluluk hissi yaşatıyorsa, bu da bebeğinizle olan ilişkinizi etkiler. Yani bu durum annenin hissettikleri ile ilgili doğrudan bağlantılı.
3. Sanırım çocuk 10 yaşına gelene kadar evde tek başına bırakılmamalı. çocuğun da buna hazır olması gerekiyor zaten. Kısa zaman aralıklarıyla başlayarak alıştırmalı. ayrıca elektrikler kesildiğinde korkmadığına, yabancılara kapıyı açmadığına, gerektiğinde telefon kullanabildiğine emin olmak gerekir.
4. Teknoloji ile ne kadar geç tanışırlarsa o kadar iyi diye düşünüyorum. Sosyal medya kullanımı mutlaka aileler tarafından takip edilmeli ve sınırlandırılmalı.
5. Çocuğa verilecek harçlık ailenin ekonomik durumuna göre değişir. Okul çağındaki çocuğa haftalık olarak harçlık vermeli bence.
6. Ben bakıcıya pek sıcak bakmıyorum. Kendi çocuklarımı da hiçbir zaman bakıcıya emanet etmedim.
NEVAL IŞIK ERDEMLİ (Ege’nin annesi, Anaokulu Müdürü)
1. Aslında anne ve bebek için en sağlıklı olanı normal doğum, ancak diyabet hastası olmam nedeniyle ben sezaryen doğum yaptım.
2. Altı ay anne bebeğini emzirmeli. ancak annenin koşulları imkan veriyorsa bebek 12 aylık olunca tekrar işe dönmek en ideali.
3. Dokuz yaşında kısa süreliğine bırakılabilir ama çocuğun olgunluk ve gelişim düzeyi de önemli. Bence 10 yaşından önce sürekli ve uzun süreli evde tek başına bırakılmamalı.
4. Günümüz çocuklarını teknolojiden uzak tutmak düşünülemez. Belli sınırlar tabii ki olmalı ama bu sınırları koyarken “Süren doldu, kalk artık o bilgisayarın başından” gibi ifadelerden uzak durmak gerek. unutmayalım ki yasak olan her zaman caziptir.
5. Verilen harçlık miktarı okul kantininin ücret politikasına göre belirlenmeli.
6. Anneanne veya babaanne kontrolü altında bakıcı bence en ideali. aile büyüklerinin baktığı çocuklar genellikle anne ve babalarının aldığı kararları kabul etmekte zorlanabiliyor.
