Yazı: Güzide Yülek
Faaliyet ve oyun dönemi bitti. Artık çocuğunuz ilkokula başladı. Dolayısıyla öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla okulun yanı sıra eve ödev de geliyor. Onların çalışma ve uygulama becerilerini artırmak, ödev sorumluluğunu üstlenmesi için yardım da kaçınılmaz oluyor. Ne yazık ki çocukların birçoğu okulu sevse de ev ödevlerini pek sevmiyor. Hatta kimi ebeveyn, çok ev ödevi verildiği için kızabiliyor. Oysa çocuklar ödev sayesinde okumayı ve bağımsız yönergeleri izlemeyi, yönetmeyi ve zamanı doğru kullanmayı, verilen görevi tamamlamayı ve yeteneklerini keşfetmeyi öğreniyor. Ayrıca ödevler, gelecekteki çalışma disiplini, iş ahlakı, sorumluluk alma duygusunu geliştirmeye de yardımcı oluyor. Hal böyle olunca ebeveynlere de biraz iş düşüyor. Öncelikle ödev yapma ve verimli çalışma alışkanlığını edinmesi için çocuklarınıza ödevlerinde yardım etmeniz gerekiyor.
ÇALIŞMA ALANI BELİRLEYİN
Küçük çocuklar için mutfak ya da salondaki yemek masası harika bir çalışma alanı olabiliyor. Çünkü hem size daha yakın oluyor hem de rahat hissediyorlar. Yardım gerektiğinde de siz yanıbaşında olabiliyorsunuz. Bu da onlara kendilerini iyi hissettiriyor, çalışmaya teşvik ediyor. Çocuğunuz biraz daha büyükse, örneğin ilkokul 4-5’inci sınıftaysa kendi odasında ders çalışmayı tercih ediyor olabilir. Ama bu, sizin onu düzenli olarak kontrol etmeyeceğiniz anlamına gelmiyor. Zaman zaman odasına uğrayarak, ödevlerini tamamladığında kontrol ederek destek verebilirsiniz. Çocuğunuz ödevlerini istediği her yerde yapabilir, önemli olan çalışma alanının uygun olup olmadığı… Bunu sağlamak da size düşüyor.
Çalışma ortamı;
• İyi aydınlatılmalı
• Rahat olmalı
• Okul malzemeleri (defter, kalem, silgi, cetvel vb) yanında olmalı
• Sessizlik sağlanmalı ve dikkat dağıtan uyaranlardan (televizyon, telefon, aile üyeleri vb) uzak tutulmalı
Ödevler için bir bilgisayara ihtiyaç varsa, genel bir yerde olmasına özen göstermeniz gerekiyor. Örneğin çocuğun yatak odası hiç uygun değil. Çünkü çalışma boyunca eğlenmek için zaman zaman dersten uzaklaşıp internette sörf yapmak, arkadaşlarıyla mailleşmek, video oyunları oynamak gibi sebepler çalışma isteğini azaltabilir. Ayrıca uygunsuz siteler için internet filtrelerini de devreye sokmalısınız. Çocuğunuzun öğretmeninden ödevler için hangi siteleri tavsiye ettiğini öğrenerek kolay erişim için favorilere ekleyebilirsiniz.
Çocuğunuz ödevlerini istediği her yerde yapabilir, önemli olan çalışma alanının uygun olup olmadığı… Bunu sağlamak da size düşüyor.
EBEVEYN DESTEĞİNİN ROLÜ
1- RUTİN OLUŞTURUN
Çocuğunuza öncelikle ev ödevleri için her gün düzenli bir zaman ayarı ve yer gibi temel kuralların bulunduğunu anlatın. Ödev yaparken hiçbir şekilde oyun oynamak, televizyon izlemek gibi aktivitelerin olmayacağını, ödev bitiminde kontrol edeceğinizi söyleyin.
2- STRATEJİ BELİRLEYİN
Çocuğunuza ne kadar ödevi olduğunu ve onları ne kadar sürede yapabileceğini öğretin. Bir strateji belirleyin. Zihninin en aktif olduğu zamanlarda ödevini yapması için onu yönlendirin. O zaman daha istekli olur. Ona bunu ne kadar erken öğretirseniz gelecek yıllarda hem siz hem de o, o kadar rahat eder. Gerektiği zamanlarda mola vermesini sağlayın. Enerjisini ve odağını dağıtacak uzun molalar olmasın. Kısa süre sonra tekrar ödevlerine dönecektir.
3- ORGANİZASYON BECERİSİ AŞILAYIN
Hiçbirimiz muhteşem organizasyon becerileriyle doğmuyoruz. Sonradan öğreniyor ve uyguluyoruz. Çoğu çocuk ilköğretimde birden fazla ders ve öğretmenler sayesinde bu durumla yüzleşiyor. Adaptasyon ve organize olma yeteneği de başarının anahtarı oluyor. Çocuğunuza takvim kullanmayı ya da kişisel bir planlama takvimi çıkararak organize olmasını öğretin.
4- YAŞAMI OKULA UYGULAYIN
Okulda öğrendiklerini günlük yaşamla harmanlayın. Gerçek yaşamdan örnekler verin. Örneğin siz toplantıya bir konu üzerine hazırlanarak giriyorsunuz ve o toplantının konusu hazırlandığınız şey oluyor, onu anlatın. Dil bilgisi dersinde ana konu neydi sorun mesela… Sonra birlikte televizyonda haberleri izleyin. Spikerin düzgün konuşmasını, gazetede imlaları gösterin.
EV ÖDEVİ SORUNA DÖNÜŞMESİN
Çocuklar büyüdükçe ev ödevleri de büyür. Kimisi bununla başedemeyebilir. Bu stratejiler size yardımcı olacak:
YAKININDA OLUN
Her an ihtiyacı olacakmış gibi yanında oturmayın ama size ihtiyaç duyduğunda yardım edecek kadar yakın olun. Çocuğunuz matematik problemini saatler harcadığı halde çözemiyorsa ona biraz mola vermesini, hatta bahçeye çıkıp biraz oyun oynamasını önerin. Taze bir zihin her şeyi çözer. Eve dönüp derslerine çalışmaya başladığında ona nasıl yardımcı olabileceğinizi sorun.
ÖĞRETMENİYLE TEMASTA OLUN
Öğrenim yılı boyunca öğretmen ya da öğretmenleriyle mutlaka bağlantınız olsun. Çocuğunuzun akademik gelişimini takip edin. Veli toplantılarını es geçmeyin. Öğretmeni sınıfta katılımı, öğrenme becerileriyle ilgili size daha doyurucu bilgiler verebilir. Sınavlar, testler, projelerle ilgili öğretmeninden bilgi alın.
ETKİN ÇALIŞMA YÖNTEMİ AKTARIN
Çalışma becerilerini geliştirecek yöntemleri öğretmeyi unutmayın. Okulda bu tür pratikleri öğretmezler. Çocuğunuza test çözerken yardım ettiğiniz sırada bazı efektif çalışma stratejilerini gösterin. Örneğin püf noktalarına tik atmasını sağlayın, minik notlar aldırın ya da okurken konunun en önemli yerlerinin altını çizmesini söyleyin.
TEŞVİK EDİN
Öğretmenlerin çoğu okul öncesinde ve sonrasında ekstra yardım için her zaman hazırdır. Hatta ekstra kaynak kitaplar konusunda öğretmenden öneri alınabilir. Öğretmeninden yardım istemenin çekinilecek bir şey olmadığını, onun da her zaman yardımcı olabileceğini öğretin. Çok çalıştığı ve çabaları için övmeyi ihmal etmeyin.
SORUNA BAŞINDA MÜDAHALE EDİN
Okulda herhangi bir sorun olmasını, okul yönetiminin ya da danışman öğretmeninin size iletmesini ya da ara karnedeki değerlendirmeyi beklemeyin. Okul ve öğretmen ile irtibatta olun, öğrenme gibi sorunlara başında müdahale edin.
ŞİKAYET SORUNUN İPUCUDUR
Çocuğunuz ev ödevlerinden şikayet ediyorsa muhtemelen bir sorun vardır. Bazı durumlarda çocuklar için sadece öğrenmek ve daha iyi çalışma alışkanlığı edinmesini sağlamak yeterli. Çocuğunuzun okuldaki derslerini defterine iyi aktardığından, ödevini doğru aldığından emin olun. Günlük ödev çizelgesi tutmak da pratik bir yol, bunu ona öğretin. Bazı konuları diğerlerine göre zor öğrenebilir. Eğer anlama güçlüğü çekiyorsa öğretmenini bu konuda bilgilendirin. Birden fazla derste ödevlerini yapmakta zorluk çekiyorsa başka bir sorun olabilir. Örneğin görme bozuklukları, işitme sorunları dersi anlamasını zorlaştırdığından, ev ödevlerini de yapmakta zorlanmasına neden olabilir. Ödevlerini kendi başına yapmasını sağladıktan sonra mutlaka birlikte gözden geçirmeyi unutmayın.
