Öksürük tek başına bir hastalık değil diğer rahatsızlıkların habercisi olduğundan çok değerlidir. Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Vahap Öney’in çocuk öksürüğünün nedenleri ve cinsleri ile ilgili açıklamaları Pudra.com’da…
Çocuklarda öksürüğün nedenleri neler?
Öksürük kendi başına bir hastalık değildir. Akciğer enfeksiyonlarının, üst teneffüs yolu hastalıklarının bir bulgusudur. Öksürük, bronşlarda, hava yollarında bulunan reseptörlerle ortaya çıkar. Oradaki mukusu ve yabancı cismi atmaya yönelik refleks faaliyete geçerek öksürüğü uyarır. Bu büsbütün fizyolojik bir olaydır. Lakin alışılmış öksürüğün karakteri, ona eşlik eden öbür bulgular çok değerlidir. Yeni doğan periyodunda, birinci bir aylık vakitte, genelde anatomik bozukluklar daha ön plandadır; bir yaşına kadar süt çocukluğu devrinde ise viral üst teneffüs yolu enfeksiyonları, zatürre, bronşit üzere alerjik yapıyla alakalı sorunlar öksürüğe neden olabilir. Okul çağı öncesi çocuklarda öksürüğün en sık görülen nedenleri, viral üst teneffüs yolu enfeksiyonları, alerjik yatkınlık, yabancı cisim aspirasyonu (yemek modülü çocuğun akciğerini aspire ettiği vakit bronşlarda durarak daima öksürüğü uyarır); öteki az tesirler de tümör, birtakım yapısal anomaliler olarak sıralanabilir.
Öksürük çeşitlerini ayırt etmenin yolu nedir?
Üç haftadan uzun süren öksürüğe kronik öksürük, daha az süren öksürüğe de akut öksürük denir. Kronik öksürük, alerjik yapılı çocuklarda sık olur. Bronşlarda hassasiyet varsa, astım yatkınlığı ya da astım varsa, post nazal grip denilen burun ardında genize hakikat daima bir akıntı olma hali varsa, buna bağlı olarak oluşabilir. Bir de yapısal kimi akciğer hastalıklarında öksürük oluşur. Kronik öksürüğün akut öksürükten farkı araştırılıp etkeni saptanarak tedbirinin alınması gerekir. Ancak bir çocuğun akut öksürüğü varsa, burnu akıyorsa ve üç dört gün süren hapşırığı oluyorsa, bu korkulacak bir durum değildir, kendi kendine geçer. Üç haftadan daha uzun sürerse, gece horlama, çok sık öksürük nöbetleri oluyorsa daha detaylı araştırılıp tedbir alınması gerekebilir.
Çocukta öksürük hangi noktaya geldiğinde telaş edilmeli?
Öksürükle birlikte ateş ve sık nefes alma varsa, bu acil bir durumdur. Öksürüğün yanı sıra dudaklarda, ellerde morarma oluyorsa; öksürüğün karakteri kaba havlama şeklinde ise ve beraberinde çok yüksek bir ateş varsa hemen doktora başvurulması gerekir. Öksürükler art geriye geliyorsa ve çocuk öksürükten sonra kusuyorsa, beslenmesini etkileyecek seviyede berbatsa acil bir durum kelam mevzusudur. Üç aydan daha küçük bebekte öksürüğün yanı sıra emmesinde de bir zayıflama kelam hususuysa ve ateş de varsa, bu önemli bir enfeksiyon olduğunu gösterir.
Öksürüğü önlemek için ilaç vermek dışında neler yapılabilir?
Çocuğa ılık sıvı hususların verilmesinde yarar var. Bal ile limon karıştırılarak suyla verilebilir; ıhlamur, meyve çayları içirilebilir. Çocuk uyuduğunda düz tabanda öksürüyorsa yastığı yükseltilebilir. Çocuk geceyarısı havlar usulde ağır öksürükle uyanıyorsa, nefes alırken bir hırıltı varsa, genelde viral enfeksiyondan kaynaklanan bir durum kelam mevzusudur. Halk ortasında “yalancı kuş palazı” denilen bu durumla çocuklar hayatlarının belirli periyodunda karşılaşırlar. Bu durumda, banyoda buhar yapıp, çocuğun o nemi solumasını ve sıvı hususları azar azar içirerek rahatlamasını sağlamak gerekir.
Evde alınabilecek önlemler
Çocuk sıhhati ve hastalıkları uzmanı Dr. Nilüfer Toprakçı, öksüren çocuk için konutta alınacak tedbirleri şöyle sıralıyor:
Sigara içmeyin: Çocuk olan meskenlerde, meskenin hiçbir yerinde sigara içmeyin, içilmesine müsaade vermeyin. Sigara dumanı, teneffüs yolunun hami sistemlerini bozar ve balgam üretimini artırır.
Bol su içirin: Balgamın daha kolay atılabilmesi sıvı kıvamlı olmasına bağlıdır. Bu da en kolay, sıvı alımını artırarak sağlanır. En uygun balgam sökücü, sudur.
Havadaki nemi artırın: Bilhassa kış aylarında iç yerlerdeki hava kurur. Bu da teneffüs yollarının kuruluğuna, mukus kıvamının artmasına yol açar. Havayı nemlendirmenin en yeterli yolu, soğuk buhar makinesi kullanmaktır. Soğuk buhar, teneffüs yollarındaki iltihabi tepkisi çözmede daha tesirlidir, böylelikle öksürüğü rahatlatır. Fakat birden fazla çocukta görülen buharın olumlu tesiri, alerjik hırıltısı olan çocuklarda görülmez.
Sağlıklı bir oda hazırlayın: Çocuğunuz alerjik yapılı bir bünyeye sahipse, odasında halı, tüylü oyuncak, kütüphane bulunması, odasının güneş almaması, duvarlarının rutubetli olması öksürüğünü artırabilir. Yatak yorganının yünlü değil, elyaf olması, odasında çok eşya olmaması, duvar kağıdı bulunmaması gerekir.
Ne vakit doktora götürmelisiniz?
Dr. Toprakçı’ya nazaran, öksürük giderek artıyorsa, hırıltı varsa, ateş yükseliyorsa çocuk tabibine başvurmalısınız. Bilhassa tabip önerisi olmadan ezbere öksürük şurubu kullanmanın fayda değil, ziyan verebileceğini unutmamalısınız.
Çocuk hastalıkları ile ilgili tüm haberlerimiz için Çocuklarda ateşlenme neden olur? Endişelenmeyin: ateş, bedenin enfeksiyonla savaşmasını, bağışıklık sisteminin daha düzgün çalışmasını sağlıyor.
