Yazı: Seçil Kılıç
Yaşam kaynağı su cocukların zihinsel ve bedensel gelişmeleri için son derece önemli bir kaynak. Yetirli miktarda alınan meyvesuyu ise çocuğu kansızlıktan koruyor. Süt ise sağlıklı gelişimi icin gereken en temel besinler arasında yer alıyor, kemik gelişimine yardımcı oluyor. Sıvı tüketimi en az dengeli beslenme kadar önemli ve sağlıklı beslenmenin ayrılmaz bir parçası. Yeterli sıvı tüketimi ve su alımı çocukların hem fiziksel, hem de zihinsel performansı açısından çok önemli. Yeryüzünde ilk canlının oluşumundan bugüne canlıların kesinlikle vazgeçemediği şeylerden en önemlisi şüphesiz su. Dünya’nın üçte ikisi su olduğu gibi erişkin insan vücudunun da yüzde 60-70’i sudan oluşuyor. Henüz hayatın başlangıcında olan üç aylık bir fetusun yine yüzde 95’i su. İnsan gıda almadan yalnız su içerek yaklaşık 5-10 hafta hayatını sürdürebildiği halde, susuzluğa ancak 4-10 gün dayanabiliyor. Tüm bu bilgiler göz önüne alındığında çocuk sağlığı için suyun öneminin ne kadar hayati olduğu ortaya çıkıyor. Yetersiz sıvı tüketimi öncelikle çocuğun hem fiziksel hem de zihinsel gelişimini olumsuz yönde etkiliyor. Daha sağlıklı gelişimi için çocuğunuzun yeteri kadar sıvı tükettiğinden emin olmanız gerekiyor. Yapılan araştırmalara göre ülkemizde anneler çocukların sıvı tüketimi konusunda yeterli bilgiye sahip değil. Anneler çocuklarının beslenmelerine gösterdikleri özeni su içme ve sıvı alımı alışkanlığına göstermiyor. Pediatri Birliği Derneğin’den gelen açıklamaya göre; sıvı tüketimi en az dengeli beslenme kadar önemli ve sağlıklı beslenmenin ayrılmaz bir parçası.
Yeterli sıvı tüketimi ve su alımı çocukların hem fiziksel, hem de zihinsel performansı açısından çok önemli. Konuyla ilgili olarak Pediatri Birliği Derneği Başkan Yardımcısı Diyetisyen Uzman Nihal Tuncer’den bilgi aldık.
Çocuk su içme alışkanlığını erken yaşta almalı
Pediatri Birliği Derneği çocuklara su içme alışkanlığının da tıpkı diğer tüm alışkanlıklar gibi erken yaşlarda kazandırılması gerektiğinin altını çiziyor. Erken yaşlarda kazanılan yeterlimiktarda su içme alışkanlığı gelecek nesillerin sağlıklı olması için son derece önemli. Burada en büyük görev ise annelere düşüyor. Çünkü çocuklar bazen susadıklarının farkına varamıyor. Çocuğunun gün içinde yeterli miktarda su almadığını fark eden annenin çocuğu su içmesi konusunda uyarması gerekiyor.
Susuz kalan çocuk hastalğa açık
Halsizlik ve başağrısı yetersiz sıvı ya da su tüketimin işareti olabilir. Yetersiz su tüketimi çocuklarda halsizlik, gelişim geriliği ve kabızlık gibi sonuçlara neden olabiliyor. Yeterince sıvı almayan çocukta görülen belirtiler arasında baş ağrısı, başdönmesi ve sürekli yorgunluk yer alıyor. Uzun vadede sıvı yetersizliği çocuğu hastalıklara açık hale bile getiriyor. Vücuttan yüzde 1 sıvı kaybı olduğunda, henüz susama hissi uyanmıyor. Ancak Diyetisyen Uzman Nihal Tuncer’in verdiği bilgiye göre, yüzde 1’lik sıvı kaybıyla birlikte çocukta halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, dikkat dağınıklığı gibi okul başarısını olumsuz yönde etkileyecek performans düşüklüğü gözleniyor. Uzun süreli sıvı tüketimi yetersizliği enfeksiyonlara yakalanma riskini ve kabızlık görülme sıklığını artırıyor.
Yaz aylarında daha dikkatli olun!
Hava sıcaklığının artığı yaz aylarında su tüketimine daha özenle yaklaşmak gerekiyor. Çocuklar yaz aylarında daha çok terledikleri için suya ihtiyaçları da her zamankinden daha fazla oluyor.
Su içen çocuk okulda başarılı
Yetersiz sıvı tüketimi çocukların zihinsel performanslarını, öğrenme yeteneklerini olumsuz yönde etkiliyor. Sıvı kaybının yoğun, su tüketimin ise düşük kaldığı durumlarda, çocuklarda zihinsel performansta düşüşü, konsantrasyon bozukluğu ve öğrenme güçlüğü gibi okul başarısını negatif etkileyen sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Sınav öncesi ve sırasında yeterli sıvı tüketimi sınavlarda başarı oranını artıyor.
Meyve suyu kansızlığı önlüyor
Erciyes Üniversitesi Diyabetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç, meyvesuyu tüketiminin çocuklarda görülen kansızlık riskini azalttığını söylüyor. Örneğin nar suyunun bilinen en önemli faydalarından biri kanser hücrelerinin gelişimini önlemesi. Nar suyu ayrıca bağırsak parazitlerinin düşürülmesine de yardımcı oluyor.
Vişne suyu ateş düşürüyor
Vişne suyu ateşli hastalıklara karşı güçlü bir silah olan A vitamini ve potasyum deposu.
Ne kadar tüketmeli?
İnanç, meyve suyu tu¨ketiminin 1-6 yaş gurubunda gu¨nde 1-2 çay bardağı (100-150 ml.), 7-18 yaş arasında ise 1-2 su bardağı (200-400 ml.) arasında ve günde en fazla 2 kez olarak sınırlandırılmalısı gerektiğini de ekliyor. Çünkü fazla meyve suyu tüketimi çocuğun, obezite, şeker hastalığı ve gastrointestinal rahatsızlıklara yakalanma riskini artabiliyor.
Okul başarısının anahtarı: Süt
Okul çağındaki çocuğun kahvaltısında sütün özel bir yeri bulunuyor. Okul çağında gelişimi hızlanan çocuk için yeterli ve dengeli beslenme daha önem kazanıyor. Daha fazla enerjiye ihtiyaç duyan, sürekli öğrenme eğilimi içinde olan çocuk için süt vazgeçilmez bir içecek haline geliyor. Araştırmalara göre iyi beslenen çocukların okul başarısının, yetersiz ve dengesiz beslenenlere göre daha yüksek olduğu bir gerçek. Bu beslenme modeli içinde de sütün çok önemli bir yeri var. Çocuklara her gün mutlaka süt içirilmesi başarıyı doğrudan etkiliyor. Düzenli kahvaltı okul başarısını ve akademik puanı yükseltiyor, öğrenme ve anımsamayı içine alan birçok beyin ve davranış işlevlerini olumlu yönde etkiliyor. Sütün içindeki tirozin adlı aminoasit dikkati ve bilişsel performansı olumlu yönde etkiliyor. Ayrıca süt, laktoz ve protein içeriği ile kan şekerini yavaş yükseltiyor ve uzun süre dengede tutuyor. Yeterli protein içeren kahvaltıdan sonra ise kan şekeri düzenli gidiyor. Açlık düzeyinin üzerinde seyrediyor ve böylece süt içen açlık hissi duymuyor. Bu nedenle özellikle okul çağı çocukların kahvaltıda protein gereksinimini karşılamak için en iyi protein kaynaklarından biri olan sütü tüketmeleri çok önemli.
