Yeni okul dönemi sadece öğrencileri değil, velileri de heyecanlandırıyor. Aile ve çocukların bu dönemde nasıl bir ilişki içinde olmaları ve ailelerin nelere dikkat etmesi gerektiğini Kalika Koçluk ve Eğitim Danışmanlığı Kurucusu F. Eser Ömeroğlu’na sorduk.
Röportaj: İrem Naz Güvel
Yeni okul yılı başlıyor. Peki, aileler çocuklarını bu yeni döneme nasıl hazırlamalı?
Elinize teorik bilgilerle dolu bir yapılacaklar listesi vermek yerine, çocuğunuzla duygusal olarak bağ kurup, anlamaya çalışarak sürece hazırlanmanın önceliğiniz olmasını söylemek isterim. Çocuklarımızı derinden dinleyelim, neler hissediyorlar soralım. Bizden beklentileri neler öğrenelim. Daha üst sınıflarda olan çocuklarımıza, ‘bu dönem için hedefleri neler ve biz bu hedeflere ulaşmaları için onları nasıl destekleriz?’ gibi sorularla işe başlayabiliriz. Kırtasiye, okul kıyafeti ve benzeri ihtiyaçları alırken onların beğenilerini, tercihlerini dikkate alalım. Okuldaki arkadaşlarıyla okul açılmadan buluşturup ortak paylaşımlarda bulunmalarını sağlayabiliriz. Benzer durumda olan arkadaşlarının heyecanına şahit olmaları da çocuklarımıza iyi gelecektir. Okul değişikliği yapacak öğrenciler için ise okul açılmadan önce okul ziyareti yapmak, gözlemlemek adaptasyon için faydalı olabilir.
Okul döneminde aile çocukla nasıl bir iletişim kurmalı?
Çocuklar, aile içinde öğrendikleri iletişim modelini kullanıyorlar. Biz çocuklarımıza nasıl davranırsak, onlar da o davranışı sosyal hayatları içinde kullanıyorlar. Açık, samimi, doğal ve net olmak iletişimde uyum sürecini güçlendirir. İçlerinde neyi yeşertmek istiyorsak, o ifadelerle oluşmuş söylemler kullanabiliriz. Monoton bir ses tonuyla konuşan bir çocuğa yüksek bir tonla sorular sormak onu endişelendirebilir ve iletişim bozulabilir. Aynı zamanda, heyecanla ebeveynlerine yeni eğitim dönemi hakkında heyecanını paylaşan, sorular soran bir çocuğa oldukça monoton bir ses tonuyla cevaplar vermek de iletişimde uyumu bozabilir. Şefkatli bir ses tonu kullanmak uyum sürecini zenginleştirir.
Çocuk okulda başarısız olduğunda aile nelerden kaçınmalı?
Başarısız olmak bir sonuçtur. Bu sonuca gelene kadar geçen süreç içinde öğrenciyi değerlendirmek gerekir. Altta var olan pek çok bileşen var. Ailenin tutumu, okulun tutumu ve biyolojik olarak çocukta mevcut olanlar. Kök nedeni bulmadan, sadece sonuca bakarak onları değerlendirerek büyük haksızlık yapmış oluruz. Aileler olarak başarısızlıkla karşılaşmış çocuklarımıza başarısızlığın geliştirici ve öğretici yüzünü fark ettirmeliyiz. Başarısızlık o an için olumsuz gibi görünse de çocuklarımız için gelecekte fayda yaratıcı bir tecrübe aracıdır. Dolayısıyla çocuğu okulda başarısız olan aile çocuklarını tehdit etmekten, emir vermekten kaçınmalıdır. Alay etmek, dinlememek, önemsememek ve aşırı överek stres altına sokmak kaçınılması gereken diğer davranışlardır. Ayrıca aileler kendi mükemmeliyetçi tutumlarından, hırslarından arınmalıdır. Her çocuk kendi öznel yapısıyla eğitim-öğretim sisteminde yol almaktadır.
Çocuklara nasıl ödev yaptırılmalı?
- Ödev bir sorumluluktur, öğrenmeyi pekiştirir. Ancak sakin olalım ve ödev yapmaktan kaçınan çocuğumuza dünyanın sonu gelmiş muamelesi yapmayalım.
- Her şeyden önce şefkatimizle yaklaşalım ve bu sorunu birlikte nasıl çözebileceğimizi soralım. Duyduklarımız karşısında savunmaya geçmeyelim, hayretle gözlerimizi açmayalım.
- Her çocuğun öğrenme yöntemi kendine özgüdür. Anlayışlı olup, çocuğun kendi öğrenme tarzına uygun ders çalışma programı yapılabilir.
- Zaman çalıcılar tespit edilir ve nasıl başa çıkılacak birlikte ortak bir çözüm bulunabilir. Eğer istenirse, mutabakat sağlamak adına taahhüt edilenler yazılı hale getirilir, zaman ve tarihler ile verilen eylem adımlarının takibi yapılabilir.
- Çocuklarımızdan aralıksız ders çalışmasını beklememeliyiz. Okuldan eve geldikten sonra kendine özel boş bir zaman yaratmak, çocuk için değerli olacaktır.
- Ödevlerini hızlıca bitirmesini istemek yerine, bir plan dahilinde bölerek yapmasını tavsiye edebiliriz.
- Eğer çocuğumuz motivasyon düşüklüğü yaşayan bir öğrenci ise kolay olandan başlayıp zor olana doğru ödevlerini tamamlaması yapabileceğini görmesi adına fayda yaratacaktır.
- Ödev yapılacak zaman dilimi önemli, bir mazeret olmadığı müddetçe program değiştirilmemelidir. Aksi halde erteleme alışkanlığın yerleşmesi için fırsat vermiş oluruz.
F. Eser Ömeroğlu
“Başarısız olmak bir sonuçtur. Bu sonuca gelene kadar geçen süreç içinde öğrenciyi değerlendirmek gerekir.”
