Yazı: Burçin Öztınaz
El ayak ağız hastalığı (EAAH); yüksek ateş, el ve ayakta döküntü, ağız içinde aft benzeri yaralarla kendini gösteriyor; yaz ve sonbahar aylarında salgına dönüşebiliyor. Bu hastalıkla ilgili merak edilenleri Medicana Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzman Dr. Çiğdem Eliaçık’a danıştık.
1. Belirtileri neler?
Hastalık ateş, iştahsızlık, halsizlik ve boğaz ağrısı ile başlıyor. Karın ağrısı ve öksürük de bu bulgulara eşlik edebiliyor. Uzman Dr. Çiğdem Eliaçık, “Ateşin başlamasından 1-2 gün sonra ağızda herpanjina adı verilen, ağrılı, içi su dolu döküntü meydana gelir. Döküntüler genellikle ağzın arka kısmında küçük kırmızı lekeler olarak başlar, daha sonra içi su dolu kabarcıklar haline gelir ve sıklıkla ülserleşir. Deri döküntüleri bir iki gün sonra gelişir. Ayak tabanı ve ellerde avuç içinde düz kırmızı noktalar halinde başlayan döküntüler, daha sonra su toplar” diyor ve nadiren de olsa bu döküntülerin dizlerde, dirseklerde ve genital bölgede de görülebileceğini söylüyor.
2. En çok hangi yaşlarda görülüyor?
Uzman Doktor Çiğdem Eliaçık, “El ayak ağız hastalığı çoğunluğu 2-10 yaş arasında, özellikle beş yaş altındaki çocukları etkileyen coxaviral enfeksiyon hastalığıdır” diyor ancak genç yetişkinlerde de görülebildiğini belirtiyor.
3. En çok hangi aylarda görülüyor?
Kış bitti, grip gitti diye sevinirken ishal, güneş çarpmaları, böcek sokmaları gibi yaz hastalıkları kapımızı çalabiliyor. El ayak ağız hastalığı da yaz ve sonbahar aylarında daha sık görülüyor. Hastalığın bu mevsimlerde salgına dönüşmesini Uzm. Dr. Çiğdem Eliaçık şöyle açıklıyor: “Enterovirus enfeksiyonları mevsimsel değişim göstermektedir. Hava sıcaklığı ve nemin fazla olması EAAH insidansını artırır.”
4. Bulaşıcı mı?
Evet. Enfeksiyon insandan insana kirlenmiş gıda ve su kaynaklarından (yüzme havuzu gibi) bulaşabiliyor. Ayrıca vücut teması veya solunum yolu salgılarıyla da geçiş görülebiliyor.
5. Tedavi süreci nasıl?
Ağız içi yaraların ağrısını azaltmak ve iyileşme süresini hızlandırmak için çeşitli spreyler, döküntüler için ise kurutucu losyonlar kullanılabilir. Hastalık viral bir infeksiyon olduğu için antibiyotik tedavisi yok, kendi seyrini tamamladıktan sonra iyileşir.
6. Hastalık sırasında dikkat edilmesi gerekenler neler?
Bulaşıcı olduğu için kişilerle direkt temasın engellenmesi, eşyaların dezenfekte edilmesi ve hijyene dikkat edilmesi önemli. Bu dönemde ağız içindeki yaralardan dolayı çocuklarda iştah sorunu da yaşanabiliyor. Beslenme konusunda Uzm. Dr. Çiğdem Eliaçık şu önerilerde bulunuyor: “İştahsızlık ve halsizliğe neden olan el ayak ağız hastalığı sırasında çocuklara besin içeriği yüksek ve alımı kolay sıvı, yumuşak gıdalar verilmesi önerilir. Su tüketiminin de ihmal edilmemesi gerekir.” Siz de bu dönemde sert besinler yerine çorba, süt gibi sıvıları ve yoğurt gibi serin besinleri tercih edebilirsiniz.
7. Çocuğunuzu hastalıktan korumak için neler yapabilirsiniz?
El ayak ağız hastalığına karşı en etkili yöntem; hijyen. Yaz aylarında temizliğinden emin olmadığınız havuz ve denizlerden uzak durmak, mümkün mertebe hasta kişiler ile temastan kaçınmak, temel temizlik kurallarına dikkat etmek, ellerin sık sık yıkanması, ortamı sık sık havalandırmak yapabileceklerinizin başında.
Havuzlara dikkat!
İyi temizlenmeyen havuzlarda çocuğunuzu bekleyen tek tehlike el ayak ağız hastalığı değil. Mantar enfeksiyonu, hepatit A, dizanteri ve paratifo gibi ateşli ishal yapan mikroplar, göz, kulak, burun, boğaz enfeksiyonları ile uyuz, impetigo gibi deri hastalıkları da bulaşabilir.
