Her çocuğun bambaşka bir ruhtur. Bunun farkında olmak da oldukça önemlidir. Eğitimci Can Uysal, çocukların başarısını etkileyen ebeveyn davranışları hakkında bilgilerini aktardı.
Çocukların okul başarısını etkileyen ebeveyn davranışları neler? Eğitimci Can Uysal’ın bu konuda anne babalara önerileri şöyle:
Uysal, “Mükemmel ebeveyn diye bir şey yoktur. Sizlerin evlatlarınızı ne kadar sevdiğinizin, onların iyiliği için ne kadar büyük çabalar ve mücadeleler verdiğinizin farkındayız. Ancak ebeveyn olarak ve şahsen geliştirmemiz gereken çok değerli noktalar bulunmaktadır” diyor. Uysal, anne babaların yaptığı bazı hataları ise şöyle sıralıyor:
BAŞKALARIYLA KIYASLAMAYIN
Her anne baba en büyük yanlışlardan biri olan, çocuğu arkadaşları ile kıyaslama hatasını yapar. Çocuklar okul başarılarıyla, yeme-içme alışkanlıklarıyla ya da karakterleri üzerinden arkadaşları ile sık sık kıyaslanırlar. Bu kıyaslamalar zamanla çocuğun başarılı olduğu alanlarda dahi başarısız olmasına ve özgüveninin ciddi anlamda düşmesine neden olur. Ayrıca çocukta yetersizlik duygusunun oluşmasına da zemin hazırlayacağı gibi, anne ve babasına nefret beslemesine neden olabilir. Çocukları arkadaşları ya da diğer yaşıtları ile kıyaslamak çocuğun ruh sağlığı için son derece olumsuz bir durumdur. Bunu yapmaktan kesinlikle vazgeçmelisiniz. Bunun yerine onu kimseyle kıyaslamadan yumuşak bir şekilde ama çok sabırlı olarak motive etmek ve yaptığı her başarıyı büyük bir aferin ile taçlandırmakta fayda vardır.
ÇOCUĞUNUZA FARKLI YAKLAŞIMLARDA BULUNMAYIN
Olumsuz tutumların içinde en tehlikelisi denilebilir. Anne ve babanın davranışları değişkenlik gösterdiği zaman çocuk kendi davranışından emin olamaz. Anne ve baba her zaman aynı tutum ve kuralları uygulamalıdır. Çocuk davranışlarını anne ve babasına göre ayarlamaya çalışır çünkü rol modelleri sizlersiniz. Sizlerin değişen tavırlarınıza göre neyin doğru neyin yanlış olduğunu kestiremedikleri için daima kaygılı hissederler. Kendilerine ve çevrelerine güvensizlikleri artar. Her durumda şüphelenen, kararsız bireyler olma yolunda ilerlerler.
BAŞARI ODAKLI SEVGİ GÖSTERMEK
Çocukları sadece başarılı oldukları zaman sevgiye boğmak olumsuz bir ebeveyn tutumudur. Bu tutum, çocuğunuzda “Sadece başarılı olunca sevgiye layığım.” düşüncesi oluşturmaktadır. Yani sevgiyi koşullu olarak görüyor ve bunu bu şekilde öğrendiği için kendi hayatında da böyle uyguluyor. Örneğin arkadaşlarına koşullu sevgi gösterir ve bu durum sosyal hayatını olumsuz etkiler. Kendini değersiz hisseder. Başarılı olsa bile çok uzun sürmez. Mutsuz çocuklar olarak hayatlarına devam ederler. Sevgiyi çocuklara her koşulda göstermeliyiz.
-
AŞIRI BASKICI OLMAK
-
Bu aile tutumunda anne ve baba güçlüdür. Her istediklerini olumsuz yöntemlerle veya baskıyla yaptırmak isteyen ebeveynler görürüz. Çocukların söz hakkı olmadığı için kaygı ve korku içinde büyümelerine neden olabilen bir tutumdur. Başarılı olabilecek çocuk kaygıya kapılıp beklenen başarı performansını gösteremeyebilir. Aşırı baskıcı tutum çocuk üzerinde çeşitli psikolojik izler de bırakabilir. Aile baskısı ile kaygıya kapılan çocuk kendine güvenmez ve pes etmeye çok yatkındır. Eğer ebeveyn farkında ya da farkında olmadan aşırı baskıcı davranışlarda bulunuyorsa bu tutumdan hızlıca vazgeçmelidir.
GÜVENSİZ DAVRANIŞLARDA BULUNMAK
Anne ve baba çocuğunu olduğu gibi kabul edip desteklemelidir. Çocuklarına karşı sevgi doludurlar. Çocuğun ilgilerini ve yeteneklerini göz önünde tutarak, yeteneklerini gerçekleştirebileceği ortamlar hazırlarlar. Anne ve baba birbirlerine ve çocuğa olan duygularında açık davranmalıdır. Bu güven çocuğun eğitim ve öğretim hayatını da desteklemektedir. Çocuğunuzun göstermiş olduğu başarıya güvenmelisiniz. Bir gün çok fazla destekleyip sonraki hafta ilgisiz davranışlarda bulunmak çocuğun gözünde güven sarsıcıdır. Verdiğiniz sözleri tutmak çok değerlidir. “Bu sınavda başarılı olursan şu aktiviteyi yapacağız.” sözünü verdiyseniz onu mutlaka yapmalısınız.
