Çin’den başlayıp tüm dünyayı tesiri altına alan corona virüs ile ilgili yapılan çalışmalar, corona virüslerin yüzey tipi ve ortam sıcaklığına nazaran birkaç saat yahut birkaç güne kadar tesirini sürdürdüğünü gösteriyor. Bu çeşit virüslerin zarf yahut paket üzere objelerde uzun mühlet hayatta kalmadığının tespit edildiğini belirten Bayındır Sıhhat Kümesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzm. Dr. Fatma Işık Özdoğan, corona virüs hakkında bilmemiz gerekenleri anlattı.
Bugüne kadar yapılan çalışmalar, COVID-19'a neden olan virüsün, temel olarak havadan çok temas yoluyla bulaştığını gösteriyor. Bu nedenle global bir salgın haline gelen corona virüse karşı insanların birbiri ile temastan kaçınması ve ağır temasta olacağı yerlerden uzak durması gerekiyor.
Dünyanın gündemine oturan 2020’nin en çok konuşulan hastalığı corona virüsler, hayvanlarda yahut insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesi olarak dünya gündeminde büyük yankı uyandırıyor. Corona virüsün insanlarda, soğuk algınlığından Orta Doğu Teneffüs Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Teneffüs Sendromu’na (SARS) kadar şiddetli teneffüs yolu enfeksiyonlarına neden oluyor.
Aralık 2019’da, Çin’in Wuhan kentinde başlayan salgın öncesine kadar keşfedilemeyen corona virüs, corona virüs hastalığına (COVID-19 ) neden oluyor. Uzmanlar ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çeken insanların mutlaka tıbbi yardım almaları gerektiği konusunda ikazlarda bulunuyor.
Hastalığın, bireyden şahsa, COVID-19'lu bir kişi öksürdüğünde yahut nefes verdiğinde ortama yayılan küçük damlacıklardan yahut ağızdan yayılabildiğini belirten Bayındır İçerenköy Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatma Parıltı Özdoğan; “Bu damlacıklar kişinin etrafındaki objelere ve yüzeylere düşer. Öteki beşerler bu objelere yahut yüzeylere temas ettikten sonra gözüne, burnuna yahut ağzına dokunduğunda virüse yakalanırlar. Beşerler ayrıyeten, COVID-19'lu damlacıkları öksüren yahut nefes veren bir bireyden damlacıklar halinde nefes alırlarsa COVID-19 hastalığına yakalanabilirler. Bu yüzden hasta olan bir bireyden 1 metreden daha uzak aralıkta durmak değerlidir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar, COVID-19'a neden olan virüsün, temel olarak hava vasıtasından çok temas yoluyla bulaştığını göstermektedir” dedi.
COVID-19 hastalığının belirtileri
COVID-19 kimi hastalarda burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı ve ishal olarak da gözlemlenebilirken, hastalığın en yaygın semptomları ise;
- Ateş
- Yorgunluk
- Kuru öksürüktür.
Hastalıktan Korunma Yolları
Dünya Sıhhat Örgütü’nün COVID-19'un yayılmasını önlemek için verdiği standart teklifleri ortasında;
- Düzenli ve hakikat el yıkamak,
- Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnu tek kullanımlık bir mendil ya da dirsek içi ile kapatmak,
- Ellerin göz, burun ve ağıza temasından kaçınmak yer alıyor.
Öksürme ve hapşırma üzere teneffüs yolu rahatsızlığı belirtileri gösteren bireyler ile yakın temastan kaçınmak gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Fatma Işık Özdoğan; “Ateş, öksürük ve nefes darlığı olan bireyler erken tıbbi yardım almalı ve evvelki seyahat geçmişi sıhhat uzmanıyla paylaşılmalıdır. Lokal sıhhat kurumunun talimatları izlenmelidir. COVID-19'un yaygın olarak yayıldığı kentler yahut lokal bölgelerden haberdar olunmalıdır. Mümkünse bu yerlere seyahat etmekten kaçınılmalıdır ”diye konuştu.
COVID-19’lu hastaların yüzde 80’i özel tedaviye muhtaçlık duymuyor
Şu ana kadar görünen olaylarda, COVID-19 görülen insanların kimilerinde rastgele bir semptoma rastlanmazken, her 6 şahıstan yaklaşık 1’inin ağır hastalanarak nefes almakta zahmet çektiğini belirten Uzm. Dr. Fatma Işık Özdoğan; “İnsanların yaklaşık yüzde 80’inin özel tedaviye muhtaçlık duymadan hastalıktan güzelleştiği gözlemlenirken, yaşlı beşerler ve yüksek tansiyon, kalp sorunları yahut diyabet üzere meseleleri olanların önemli hastalık geçirme mümkünlüğünün daha yüksek olduğu tespit ediliyor. COVID-19 için kuluçka periyodunun iddiası 1-14 gün ortasında, en yaygın olarak 5 gün görüldüğü tespit edildi” dedi.
Maske tek başına virüsten korumuyor
2019-nCoV enfeksiyonu için aşı yahut spesifik tedavinin mevcut olmadığını paylaşan Uzm. Dr. Fatma Parıltı Özdoğan antibiyotiklerin hastalığın önlenmesinde ya da tedavisinde yeri olmadığını, uygulanan tedavilerin hastanın şikayetlerine yönelik olarak dayanak tedavisi olduğunu vurguladı.
Tıbbi maske takmanın kimi teneffüs yolu hastalıklarının yayılmasını sınırlamaya yardımcı olduğu biliniyor. Bununla birlikte, tek başına maske kullanmak enfeksiyondan korunmayı garantilemiyor. Uzmanlar el hijyeni başta olmak üzere öbür tüm önlemlere dikkatle uyulması ve kuşkulu ya da kesin teşhis almış şahıslar ile en az 1 metre uzaklık konulması gerektiğinin altını çizerken, maskelerin sırf teneffüs semptomu (öksürme yahut hapşırma) olan şahısların yahut COVID-19 enfeksiyonundan şüphelenilen birine bakım veren bireylerin takması gerektiğini vurguladı.
Evcil Hayvanlardan Virüs Bulaşmıyor
Uzm. Dr. Fatma Parıltı Özdoğan; “2019-nCoV'nin hayvan kaynağı şimdi tanımlanmadı. Lakin bu, rastgele bir hayvandan yahut evcil hayvanlardan 2019-nCoV bulaşabileceği manasına gelmez. Kediler ve köpekler üzere evcil hayvanların 2019-nCoV ile enfekte olduğuna yahut virüsün bu hayvanlar ortasında yayıldığına dair hiçbir ispat yoktur.”
Virüse Karşı Müdafaada Yapılmaması Gerekenler
Aşağıdaki tedbirler COVID-2019'a karşı tesirli DEĞİLDİR ve ziyanlı olabilir:
• Sigara içmek
• Birden fazla maske takmak
• Antibiyotik almak
Her durumda, ateş, öksürük ve nefes alma zorluğunuz varsa, daha şiddetli bir enfeksiyon geliştirme riskini azaltmak için erken tıbbi yardım alınmalı ve son seyahat geçmişi, sıhhat uzmanıyla paylaşılmalıdır.
