Evlerde çocuklarımızı bekleyen tehlikeler nelerdir? Ev
kazalarına karşı hangi önlemler alınmalıdır? İlk yardıma ne zaman ve nasıl
ihtiyaç duyulur? Ailelerin sorumlulukları nelerdir? Acıbadem Üniversitesi Acil Tıp
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Acıbadem Ankara Hastanesi Acil Servis Sorumlu
Hekimi Doç. Dr. Serkan Şener özellikle çocukları ev kazalarına
karşı koruyacak önlemler ve ilk yardımın önemi hakkında önemli bilgiler verdi.
“Acil servislere
sıklıkla yüksekten düşme, en çok da yataktan düşme vakası gelmektedir.”
Anne ya da baba bebeği
çoğunlukla yatağın üzerinde uyutuyor ve düşmesin diye yanına yastık koyduğunu
söylüyor. Bu yanlış bir yöntem. Çünkü bebekler gelişim süresince yastığın da
üzerinden düşebiliyorlar. Bu noktada yatakların bebek yatağı olmasını ve daha da önemlisi paravanlı koruyuculu olmasını öneriyoruz. Anne
babaları bebeğin alt değişimi esnasında dikkat edip yükseğe koymamaları ya da
mutlaka yanlarından ayırmamaları konusunda uyarmak gerekiyor.
“Ocak üzerinde pişen
yemeğin yerine dikkat!”
Mutfak tabi ki özellikle
yanıklar ve sıcak kazaları için önemli bir risk kaynağı. Günümüzde
mutfaklardaki evyeler ve ocakların bulundukları yükseklikler belli
standartlarda. Yemek yapılırken, herhangi bir şey kaynatılırken, dört gözlü
ocakları kullanırken, kenardan uzak kısma koyarak çocukların ulaşmasını
engellemek ve yemeğimizi pişirdikten sonra soğuması için ocağın üzerine değil
de çocuğun ulaşamayacağı bir yere koymak önem taşıyor.
“Tuzruhu, çamaşır suyu
gibi kimyasalları pet şişe içerisinde saklamak ve erişilebilir yerde
bulundurmak sadece çocuklar için değil erişkinler için de tehlikelidir.”
Deterjanlar, kimyasal
maddeler mutfakta saklanmamalı. Çocuklar özellikle yürümeye başladıktan
sonra kapakları nasıl açacağını öğreniyor ve bu sıvılar mutfak lavabosu
altındaki dolaplarda saklandığı takdirde çok kolay oradan alabiliyorlar.
Kimyasalları sık kullanılan bir içecek kabının içine koyma
alışkanlığından ise kesinlikle vazgeçmek gerekiyor.
“Banyo ve ıslak
zeminlerde gerekli tedbirler alınmalıdır.”
Banyo malum ıslak zeminler
içeriyor, dolayısıyla banyoda bizim için kazaya neden olabilecek noktalar;
küvetin içi ve dışındaki ıslak zeminler, seramik ve fayans kısımlar.
Buralardaki kazalardan korunmak için kayganlığı engelleyecek plastik paspaslar
ya da kuru tutmayı sağlayacak bez ve havlular kullanmak, çocuk ya da
erişkinlerin düşmesine bağlı kafa travmalarına önlem olacaktır.
“Ameliyata kadar
varabilecek sorunlar ile karşılaşabiliyoruz.”
Çocukların altıncı aydan
itibaren başparmağını fonksiyonel olarak kullanmaya başlaması, kavrama
yeteneğini kazanması anlamına gelir. Kavrama yeteneğinin kazanılması ile çocuk
oral dönemde yani yeme içmenin daha ön planda olduğu beslenmenin ön planda olduğu
dönemde her şeyi ağzına götürmek ister. Bu noktada yerde serbest ufak
cisim bırakmamak gerekli.
“Çocuk veya bebeklerde
en sık karşılaşılan ölüm sebebi solunum yolu tıkanmasıdır.”
Bebekleri emzirdikten
sonra hemen yatırmak yerine gazını çıkarmamız kusma veya hava yoluna süt
kaçması durumunu engellemiş olur. Çocuklarda ise solunum yolu tıkanmalarına
yabancı cisim yutulması neden olur. Örneğin 8 yaşın altındaki çocuklarda ses
çıkmıyor, öksürmüyor ve morarma oluyorsa bu tam tıkanıklıktır. Sağlık
ekiplerinin müdahalesini beklemeden hastayı hafifçe öne eğip sırtına
vurmalıyız. Yabancı cismi ağız içerisinde görüyorsak parmağımızla çıkarmamız
gerekiyor. Eğer göremiyorsak çocuğun ağzına parmak sokmak tehlikelidir. Cismi
daha içeri ittirmemize sebep olabilir.
“Yanık durumlarında 10
dakika soğuk su uygulayın. Asla cilde doğrudan buz uygulaması yapmayın!”
Yanıklarda, öncelikle
yanığa sebep olan madde cilt üzerinden uzaklaştırılmalı bölge 10 dakika soğuk
suyun altında tutulmalı ve oluşacak daha ileri hasarlar azaltılmalı. Sonra
temiz bir bez ile bölgenin üstü örtülmeli ve sağlık merkezlerine
başvurulmalı. Sıcak gibi soğuk da yanığa sebep olacağından yanık bölgesine
direk cilt üzerine buz uygulanmaması gerekiyor.
“Kanamalı kırıklarda
deri dışına çıkmış olan kemik çıkıntılarını ilk müdahalede içeri sokmaya ya da yerleştirmeye çalışmayın!’’
Sık yapılan ilk yardım
hatalarından biri olan kırılan kemiği yerine oturtmaya çalışmak veya deri
dışındaki kemik çıkıntılarını içeriye sokmaya çalışmaktır. Bu hastada daha
fazla ağrıya sebep olacağı gibi yumuşak dokuda da hasarlara sebebiyet verir.
Kırığın bulunduğu uzuv hareket etmeyecek şekilde desteklenmelidir. Kırık eğer
deri altında ise kapalı kırık olarak tanımlanır. Bu durumda torbanın içerisine
yerleştirdiğimiz buzu temiz beze sararak soğuk müdahale yapabiliriz açık yara
bulunan kırıklarda ise yara üzerine temiz bir bez örterek sağlık merkezine
ulaştırmalıdır.
“Burun kanamalarında
baş geriye atılmamalıdır.“
Burun kanamalarında baş öne
eğilmeli ve kemiğin bitip kıkırdağın başladığı noktaya baş parmak ve işaret
parmağı ile beş dakika bastırılmalı. Kemiğin başladığı yere soğuk uygulama
yapmak faydalıdır. Burun damarları büzüşür kanama miktarı azalır. Hala kanama devam
ediyorsa burna basar şekilde bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
