Normal bir hamilelikte cinsel ilişki erken doğuma neden olmuyor. Her ne kadar sperm içinde zengin olarak bulunan prostoglandin grubu maddeler zaman zaman rahim kasılmalarına yol açabilse de çoğu zaman bu kasılmalar geçici oluyor. Ayrıca, meme başlarının uyarılması hipofiz bezinden oksitosin denen bir hormonun salgılanmasını başlatıyor. Oksitosin doğum başlatmak için kullanılan bir hormon. Meme başı uyarımı kesilince salgı da duruyor ve çoğu kez doğum başlatacak güçte olmuyor.
Gebelikte cinsel ilişkiden kaçınmanın tavsiye edildiği durumlar hangileridir?
Hamilelik öğrenildiği andan itibaren son aya dek güvenle cinsel hayat devam edebiliyor ve ettirilmeli. Devam eden bu mutluluk hamile kadının ruh halini ve hamileliğini de olumlu etkiliyor. Ancak, ilk üç ayda kanama ve ağrı ile seyreden düşük tehdidi hallerinde doktor izin verene dek cinsel hayat durdurulmalı. Önceki hamileliği düşükle ya da erken doğumla sonuçlanmış olanlar biraz daha dikkatli olmalı ve cinsellik sırasında erkek her zamankinden daha centilmen olmalı. Plasentanın aşağıda yerleştiği durumlarda (plasenta previa) doktorun izni ve görüşü alınmalı ve ona göre cinsellik planlanmalı. Tüp bebek ya da doğal ikiz hamileliklerde doktorun tavsiyesi mutlaka alınmalı, çünkü erken doğum tehdidi daha sık görülebiliyor. Su kesesinin açılması, vajinal kanama, kesinleşmiş rahim boynu yetmezliği ve erkekte cinsel yolla bulaşan hastalık varlığı durumlarında ise cinsel hayat kesinlikle durdurulmalı.
Özellikle hamileliğin son dönemlerinde orgazm olmak erken doğuma sebep olabilir mi ?
Orgazm, vajina ve rahim kasılması ile birlikte yaşanıyor. Erken doğum riskinin yüksek olduğu durumlarda tavsiye edilmiyor. Orgazm, oksitosin hormon salgısına neden olarak bu etkiyi yapabiliyor. Aynı etki nedeniyle, kimi doktor zamanı geçmiş ve hala doğumu başlamamış hamilelere seks yapılmasını öneriyor. Orgazmın etkisi konusunda bir fikir birliği yok. Normal gebeliklerde ben yasaklamıyorum, hatta orgazm sıkıntısı yaşayan gebelerde eşlerin küçük fantezilerine ve heyecanın artırılmasına izin veriyorum.
Prezervatif kullanılmalı mı?
Normal şartlarda prezervatif kullanmanıza gerek yok. Ancak, erkeğin ya da kadının birden fazla partneri varsa ve cinsel hastalık riski yüksekse hamilelik sırasında prezervatif kullanımı akıllıca olabilir! Bu, her hastalıktan korumasa da çoğundan hamileyi ve bebeği koruyor!
Yazı: Burçin Öztınaz/Bebeğimle Elele
Hamilelik cinselliği ne şekilde etkiliyor?
Cinsellik yaşamın önemli ve yadsınamaz bir parçası. Hamilelik ise bir hastalık olmayıp fizyolojik, normal bir dönem. Dolayısıyla hamileliğin psikolojisi ve fiziksel değişimleri cinsellikte birtakım değişikliklere yol açsa da hamilelik süresince cinsel hayatın devam etmesine engel bir durum değil. Öte yandan eşi hamile olan erkek bazı tereddütlere sahip olabiliyor. Ne yapacağını bilmeyen erkek, bebeğe zarar verebileceğini düşünerek eşinden uzak durmayı tercih edebiliyor. Erkek eşinden uzak durduğunda ise kadın bu durumu artık çekici olmadığı, eşinin kendisini istemediği ve hatta hayatında başka biri olduğu şeklinde yorumlayabiliyor. Cinsellik ruh hali ile doğrudan bağlantılı olduğu için hamile kadının ruh hali değişimleri oldukça cinsel istek de değişecektir. Unutulmaması gereken çok önemli bir konu cinselliğin her zaman tam bir seks olmayabileceğidir. Sadece sevişmek, öpüşmek, hatta bazen sarılmak bile hamile kadını mutlu etmeye yetebilir
Birçok kişi “bebeğe zarar gelir” düşüncesiyle seksten uzak durabiliyor…
Bebeğin içinde büyüdüğü amnion kesesi ve amniotik sıvı bebeği dışarıdan gelecek tehlikelere karşı korur; böylece cinsel ilişki ile gelen spermlerin bebeğe ulaşmasını da engeller. Ayrıca, hamilelikte çok yüksek düzeylere ulaşan progesteron hormonu servikste (rahim ağzı) çok yoğun sümüksü bir tıkacın oluşmasını sağlayarak birçok spermin rahime geçmesine izin vermez. Bu nedenlerle hamilelikte cinsel hayatın devam etmesinde sakınca yok. Ancak cinselliğin sıklığı ve idaresi kadının hakimiyetinde olmalı. Yorgunluk, bulantı, uyku ihtiyacı, ağrı gibi nedenlerle hamile kadının sürekli cinselliğe hazır ve uygun olmayabileceği unutulmamalı.
Bu dönemde hormonların cinselliğe nasıl etkisi oluyor?
Hamilelik başladığında hormonal etkilerle göğüslerde de büyüme ve hassasiyet başlıyor. Göğüslerdeki bu hassasiyet cinsel uyarılabilirliği artırıyor. Hamile kadınların bazılarında üçüncü ayın sonuna doğru bir cinsel dürtü artışı oluyor. Hamilelikte yükselen östrojen vajinal salgıları artırırken, progesteron hormonu salgıları daha koyu bir hale getirebiliyor, vajina her zamankinden daha ıslak ama daha az kaygan olabiliyor. Gerekli olduğu hallerde bunun üstesinden gelmek için su bazlı kayganlaştırıcılar kullanılabiliyor.
Özellikle önerilen veya önerilmeyen pozisyonlar var mı ?
Klasik misyoner pozisyonu (erkeğin üstte olduğu yatış pozisyonu) hamilelik ilerledikçe büyüyen karına bağlı olarak giderek zorlaşıyor. Büyümüş bir karna erkek tüm ağırlığını verirse tehlikeli de olabiliyor. En rahat pozisyonu çiftler deneyerek bulmalı. Cinsel ilişkiyi daha kolay ve zevkli hale getirecek olan pozisyon her zaman yatakta olmayabiliyor, ayakta ya da bir koltukta da olabiliyor.
Hamilelik öğrenildiği andan itibaren son aya dek güvenle cinsel hayat devam edebiliyor ancak, ilk üç ayda kanama ve ağrı ile seyreden düşük tehdidi varsa cinsel hayatı durdurmak gerekebiliyor.
Loğusalık döneminde cinsellikte dikkat edilmesi gerekenler neler?
Doğumdan sonra altı hafta boyunca ‘lochia’ denen önce kanlı, sonra kanla karışık sarımsı ve en son olarak açık renkli bir akıntı oluyor. Hamilelik sırasında 1 kg.’a çıkmış rahim dokusu katabolizma denen bir mekanizma ile tekrar eski boyutuna dönüyor. Bu sırada lochia akıntısı oluyor. Bu akıntı bittiğinde artık cinsel yaşam tekrar başlayabiliyor. Süt verilmeye devam edilse bile dördüncü aydan sonra hamilelik şansı artmaya başlayacağından korunma yöntemleri de doktor ile konuşulmalı. Bu dönemde vajinal kuruluk olabiliyor ve kayganlaştırıcılara gerek olabiliyor. Hem hamilelik hem de lohusalık sırasında doktor ve hasta diyalogu çok sağlıklı kurulmalı.
Doğum sonrası ilk adet kanaması ne zaman oluyor?
Adet kanamalarının başlaması genellikle doğumdan 6-8 ay sonra oluyor. Süt vermeyen kadınlarda bu süre daha kısa olabiliyor. Adet kanamalarının başlaması bir yıla kadar da gecikebiliyor. Ancak, ilk adet kanamasından 14-15 gün önce yumurtlama olmuş demektir, bu nedenle bazen hiç adet görülmeden tekrar hamile de kalınabiliyor. Tüm bunlar göz önüne alınarak süt vermeyenlerde hemen, süt verenlerde doğumdan sonra dört veya beşinci aylarda doktora başvurarak doğum kontrol seçenekleri konuşulmalı.
Normal doğum seks hayatını nasıl etkiliyor?
Normal doğum yapan kadınların doğum sırasında genişleyen vajinal kanalı doğumdan altı hafta sonra toparlanıyor ve eskiye yakın bir sıkılığa ulaşıyor. Bu bölgede yırtılma, sarkma ve ayrılma olursa bir süre sonra cerrahi olarak düzeltilebiliyor. Doğumda epizyotomi yapılanlarda ise bebek çıktıktan sonra, kesilen perine ve vajinal kanal dikişlerle eski haline getiriliyor. İyileşme tamamlandıktan sonra, yani altı haftadan sonra cinsel hayat başlayabiliyor. Dikişlerden kaynaklanan hassasiyet ve ağrı ya da kanama varsa doktor kontrolü yapılmalı. Bazen bir süre daha beklemek ya da çeşitli vajinal kremler kullanmak gerekebiliyor.
Doğumdan ne kadar süre sonra çiftler cinsel ilişkiye başlayabilir?
Doğumdan sonra altı hafta boyunca ‘lochia’ denen önce kanlı, sonra kanla karışık sarımsı ve en son olarak açık renkli bir akıntı oluyor. Hamilelik sırasında 1 kg.’a çıkmış rahim dokusu katabolizma denen bir mekanizma ile tekrar eski boyutuna dönüyor. Bu sırada lochia akıntısı oluyor. Bu akıntı bittiğinde artık cinsel yaşam tekrar başlayabiliyor. Süt verilmeye devam edilse bile dördüncü aydan sonra hamilelik şansı artmaya başlayacağından korunma yöntemleri de doktor ile konuşulmalı. Bu dönemde vajinal kuruluk olabiliyor ve kayganlaştırıcılara gerek olabiliyor. Hem hamilelik hem de lohusalık sırasında doktor ve hasta diyalogu çok sağlıklı kurulmalı. Doğumdan altı hafta sonra cinsel hayat başlayabiliyor. Sezaryen ve normal doğum arasında fark yok. Normal doğum yapmış kadınlarda epizyotomi (kesi ve dikiş) yapılmışsa, cinsel hayat başlamadan önce doktora görünerek tam iyileşme olduğu ve sakınca olmadığı teyit edilmeli. Sezaryende estetik dikiş tekniği ve rahim içinin operasyon sırasında çok iyi temizlenmesine dikkat ediyorum. Böylece doğumdan hemen dört hafta sonra hastanın akıntısı, kanaması bitmiş, dikişleri iyileşmiş ve cinsel hayata hazır hale geliyor. Doğum sonrası cinsel hayatın başlayacağı zamana da kadının karar vermesine izin verilmeli. Süt verme, uykusuz geceler ve hormonal dalgalanma nedeniyle olabilecek doğum sonrası hafif ve ciddi depresyon cinsel davranışı değiştirebiliyor.
