Hamilelik ve doğuma hazırlanma süreci gereğince gerilim yaratan bir durumken, şu sıralar dünya gündemine oturan ve yarattığı tasa nedeniyle herkeste bir panik havası yaratan corona virüs ailesine ilişkin bir virüs tipinin neden olduğu COVID-19 hastalığı, anne adaylarının yaşadığı gerilim ve kaygının artmasına neden olabilir. Gebeliğin rastgele bir dönemindeyseniz ya da yakın bir vakitte bebeğinizi kucağınıza almaya hazırlanıyorsanız, muteber internet siteleri, Sıhhat Bakanlığı ve DSÖ’nü takip ederek muteber ve en gerçek bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu süreçte, halk ortasında paniğe neden olabilecek toplumsal medya platformları ve forum sitelerinde yer alan palavra yanlış bilgi ve haberler, yaşadığınız telaş ve kaygının daha da artmasına neden olabilir.
Yepyeni bir virüs türü
Corona virüs, ailesine ilişkin olan bu yeni virüsün neden olduğu COVID-19, tüm dünya için şimdi yeni bir hastalık olduğundan, hakkında her gün farklı bilgiler ediniyoruz. Bu süreçte, en çok merak edilen hususlardan biri de gebelerde nasıl bir tesir yarattığı oluyor.
Doğum yapmaya hazırlanan gebe bir bayansanız, muhtemelen sağlıklı ve genç bir bireysiniz demektir. Şimdiye kadarki datalar, virüsün sağlıklı ve genç bireyler için önemli bir tehdit oluşturmadığı tarafında. Lakin, bu süreçte karnınızda taşıdığınız bir canlı daha olduğundan, süreç hayli baş karıştırıcı ve tasa verici olabilir.
Geçtiğimiz haftalarda, corona virüs testi yapılan ve test sonucu olumlu çıkan bir anne adayında, bebeği dünyaya geldikten sonra bebeğe de test yapılmış ve test sonucu bebekte de olumlu çıkmış. Bu durum, pek çok anne adayı için sorulara neden olsa da, bebeğin doğumdan evvel mi yoksa mı enfekte olduğu bilinemiyor. Bebeğin yeterli olması ve annenin de tedavi edilmesi, virüsten endişelenen anne adayları için umut verici.
Çin’deki gebe bayanlar neler yaşıyor?
Virüsün ortaya çıkış yeri olarak kabul edilen Çin’de, bugüne kadar binlerce kişi virüsten enfekte olduğu ve ortalarında gebe bayanlar da vardı. Mevcut olayların büyük bir kısmı Çin’de olduğundan, hamilelikte corona virüsün nasıl bir tesiri olduğu ile ilgili çalışmalar da Çin’den geldi. Yeni doğum yapan 9 anne üzerinde yapılan bir çalışmada; çalışmaya katılan tüm anneler sezaryen doğum ile bebeklerini dünyaya getirdi ve hem anneler hem de bebeklerinin durumu yeterli. Bebekler dünyaya geldikten sonra yapılan corona virüs testi sonuçlarının hiçbiri müspet çıkmadı. Ayrıyeten, anne sütünde de virüse dair rastgele bir ispat bulunmadı.
Elde edilen bu datalar, bebeklerin anne karnındayken COVID-19 riski altında olmadığını gösteriyor. Hamileliğin 3. trimesterinde bir anne için, virüsten enfekte olması durumunda, virüsün anne karnındaki bebeğe geçtiğine dair bir delil elde edilmemiştir.
Ciddi semptomlar gebelerde daha az görülüyor
Virüsler ve hastalıklar kelam konusu olduğunda, gebe bayanlar ekseriyetle daha fazla risk altındadır. Bunda, gebelik ile birlikte bağışıklık sisteminin zayıflamasının tesiri büyüktür. Lakin, tüm dünyanın üzerinde çalışmalarını sürdürdüğü bu yeni corona virüs kelam konusu olduğunda, tam zıddı bir durumla karşılaşılmaktadır.
COVID-19 test sonucu olumlu çıkan 147 gebe bayanda yapılan bir çalışmada, önemli hastalık belirtileri görülen anne adayının oranı %8. Bununla birlikte, durumu kritik olan anne adaylarının oranı ise %1.
Anne adaylarında önemli semptomların daha az görülmesinin nedeni; gebelikte bedenin bebeği korumak ismine oluşturduğu bağışıklık reaksiyonunun, corona virüse karşı daha fazla olmasından kaynaklanıyor olabilir. Bununla birlikte, erkeklerin bu virüsten daha fazla etkilendiği ve mevt oranlarının daha yüksek olduğu da bilinmektedir.
Kendinizi korumak için ne yapabilirsiniz?
Gebeyseniz, kendinizi ve karnınızda gelişmekte olan bebeğinizi korumak için neler yapabileceğinizi merak ediyor olabilirsiniz. Tüm dünyadaki uzmanlar, bu mevzuda hemfikir: el hijyenine dikkat!
Hamilelerin corona virüsten korunmak için dikkat etmesi gerekenler
- Herhangi bir yüzeye temas ettikten ya da biriyle tokalaştıktan sonra ellerinizi en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın ya da alkollü bir dezenfektan kullanın.
- Soğuk algınlığı ya da grip belirtisi gösteren şahıslardan uzak durun.
- Kalabalık ortamlardan kaçının.
- Hasta olan birini ziyaret etmeyin.
- Seyahat etmekten kaçının. Seyahatten geldiyseniz, en az 14 gün boyunca kendinizi izole edin ve meskende kalın.
- Mecbur kalmadıkça meskenden çıkmayarak enfekte olma riskinizi en aza indirin.
Yakın bir tarihte yurtdışı seyahati gerçekleştirdiyseniz ya da rastgele bir sebeple enfekte olmuş olabileceğinizi düşünüyorsanız, derhal bahisle ilgili olarak hekiminizi bilgilendirin. Direkt hastaneye gitmek yerine, nasıl bir yol izleyeceğiniz hakkında telefonla bilgi alın. Hastaneler, bu süreçte gebe bayanlara öncelik sağlamaktadır. Fakat, daha geniş kitlelerin enfekte olması durumunda nasıl bir yol izleneceği şimdi bilinmiyor.
Doğumdan evvel bilmeniz gerekenler
Doğumdan evvelki süreçte, sıhhatinizle ilgilenen tüm uzmanların sürece ve alınacak kararlara dahil edilmesi kıymetlidir. Corona virüs testinin müspet çıkması durumunda, kendiniz ve bebeğiniz ismine ekstra tedbirler almanız gerekir. Doğum için en inançlı vaktin ve tekniğin hangisi olacağına hekiminiz karar verecektir. COVID-19 tespit edilen anne adaylarında, doğum izole bir odada gerçekleştirilir ve hastanede yatış süreci boyunca bu izole odada kalmanız gerekir.
Doğum sırasında bilmeniz gerekenler
COVID-19 tespit edildiyse ve doğum yapacaksanız, doğum yaparken tıbbi maske kullanmanız gerekmez. Fakat, izole edildiğiniz odanın dışına çıktığınızda, diğerlerinin enfekte olmasını engellemek ismine tıbbi maske kullanmanız gereklidir. Doğum esnasında, doğum takımının dışında aile bireylerinden bir kişi yanınızda olabilir. Lakin, virüsün bulaşma riskini en aza indirmek için gözetici ekipmanları kullanmaları kıymetlidir.
Doğumdan sonra bilmeniz gerekenler
COVID-19 teşhisi konulmuş ve doğum yapmış bir anneyseniz, doğumdan sonraki süreçte dikkat etmeniz gerekenler hakkında hekiminiz sizi bilgilendirecektir. Virüs tedavisi sonlanana kadar, bebeğinize bir oburunun bakmasını isteyebilirsiniz. Bu, bebeğinizin enfekte olma riskini minimuma indirecektir.
Emzirme devrinde bilmeniz gerekenler
Bir anne adayı için, doğumdan kısa bir mühlet sonra emzirme periyodu başlar. COVID-19 teşhisi konulmuş bir anneyseniz, hekiminiz emzirmeyi sürdürmenizi önerecektir. Bu süreçte, tedavi sonlanana kadar bebeğinizi bir oburunun emzirmesini düşünebilirsiniz. Bebeğinizi emzirmeye devam etmeye karar verirseniz, kullandığınız ekipmanları ve göğüs etrafı hijyenine dikkat etmelisiniz. Tıbbı maske kullanarak emzirmek, virüsün bebeğinize bulaşma riskini azaltabilir.
Hamilelikte bebeğe virüs geçer mi?
Gebeyken COVID-19 teşhisi konulan bir anne adayı için en kaygı verici durumlardan biri, anne karnındaki bebeğin virüsten etkilenip etkilenmediğidir. Fakat, bebeği rahim içinde koruyan plasenta, hayli tesirli bir muhafaza ve filtreleme düzeneğine sahiptir. Bu da, anne karnında gelişmekte olan bebeği her türlü tehlikeye karşı korumaktadır. Geçmiş yıllarda görülen ve pek çok kişinin vefatıyla sonuçlanan Zika virüsü bu bahiste bir istisna olsa da, Corona virüs ile ilgili yapılan çalışmalar, gebelikte bebekte rastgele bir komplikasyon olduğuna dair bir ispat bulunmamıştır.
COVID-19’un en yaygın belirtilerinden biri yüksek ateştir. Yüksek ateş, gebe bir bayan için erken doğum riskini arttırabilir. Bununla birlikte, COVID-19 testi sonucunun olumlu çıkması ve görülen semptomların hayatı tehdit ettiği düşünülmediği sürece, erken doğum yapılması önerilmemektedir. Ayrıyeten, hastalığın düşük riskini arttırdığına dair bir ispat yoktur. Bebekler üzerinde nasıl bir tesiri olacağına dair ise şimdi kâfi ispat yoktur.
Kaynaklar:
- CDS – Coronavirus Disease 2019: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/pregnancy-breastfeeding.html
- Bülent TIRAŞ – Hamilelikte Korona Virüsü Hakkında bilinmesi gerekenler
- https://www.bulenttiras.com/hamilelikte-korona-virusu
- Harvard Health Publishing – Pregnant and worried about the new coronavirus?
- https://www.health.harvard.edu/blog/pregnant-and-worried-about-the-new-coronavirus-2020031619212
