Çocuğunuzun dehşetlerinden endişe ediyor ve endişesinin olağan olup olmadığını merak ediyorsanız o halde bilmelisiniz ki; çocuklar her yaş döneminde farklı dehşetler yaşar.
Çocuğunuzun bir şeylerden korktuğunu fark ettiğinizde kesinlikle gelişim dönemini de göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Zira çocuklar dönemsel olarak muhakkak endişeler geliştiriyor ve bu kaygılar çocukların gelişimi için kıymetli. Lakin endişeyi dert ile karıştırmamak gerekiyor. Zira ailenin ve yakınların çocuğa olan yaklaşımı, çocuğun gelişimsel endişelerini pekiştirerek korkulara dönüşmesine neden olabiliyor. Bu manada endişelerin tasaya dönüşmesi büsbütün çocuk eğitimi ile ilgili…
Psikolog Elif Gürsoy’un UZMANTV’de yaptığı açıklamalara nazaran çocuklarda kaygı genelde iki çeşit. Birincisi içgüdüsel dehşetler, ikincisi öğrenilmiş kaygılar.
Çocuklarda 4 yaşına kadar içgüdüsel dehşetler görülüyor. Duyduğu bir ses nedeniyle sıçrayan bebek, içgüdüsel bir dehşet nedeniyle sıçrıyor. Tıpkı vakitte karanlıkta bir gölgenin yarattığı hali canavara benzeten bir çocuk ise hayal dünyasının yarattığı tesir ile korkabiliyor. Lakin anne babadan, ya etraftan ya da televizyondan öğrenilen kaygılar da vardır.
Uçaktan yahut kedilerden korkan ebeveynler yahut aile büyükleri, bu endişelerini çocuklarına da taşır. Çocuk da uçağa binmekten korkabilir; kedilerden çekinebilir.
Fakat tekrar de çocuğunuzun kaygılarından endişe ediyor ve endişesinin olağan olup olmadığını merak ediyorsanız bilmelisiniz ki; çocuklar her yaş döneminde farklı endişeler yaşıyor.
Klinik Psikolog Müjde Yahşi bilhassa çocuklarda dönemsel olarak olağan endişeleri şöyle sıraladı:
Çocuklarda dönemsel olarak olağan görülen korkular
- 1 yaşlarındaki bir bebek yabancılardan korkar.
- 2 yaşlarındaki bir çocuk yüksek sesten.
- 5 yaşlarındaki bir çocuk karanlıktan ve hırsızlardan korkar.
- 7 yaşlarındaki bir çocuk hayali varlıklardan korkmaya başlar.
- Ergenliğe erişen çocuğun dehşetleri ise daha çok başkalarının kendisi hakkında düşünceleri ile ilgili endişelere yöneliktir.
Klinik Psikolog Müjde Yahşi’nin açıklamalarına nazaran, kaygılar gelişimsel ve çocuğun içinde bulunduğu duruma göre değişkenlik gösteriyor. Ailenin ve yakınların çocuğa olan yaklaşımı, çocuğun gelişimsel dehşetlerini pekiştirerek telaşlara dönüşmesine neden olabiliyor.
Bir öbür yandan Yahşi, kimi vakit dehşet ve tasanın birbirine karıştırılabildiğinden bahsetti.Yahşi dehşet ve dert ortasındaki farklı daha yeterli anlayabilmeniz için bu kavramları şu biçimde açıkladı:
- Korku, şimdiki vakit içinde yer alır ve karşılaştığımız tehdit yahut tehlike anında hissettiğimiz ve objeye karşı olan histir.
- Kaygı ise gelecekteki ihtimallerden yani objesi olmayan ve kaynağı belgisiz olan süreğen hissettiğimiz endişedir.
Gelişim devrine uygun vakitte görülen dehşetler çocuğun gelişimine de faydalı
Yahşi, dehşet hissinin diğer hislerimiz üzere sağlıklı olduğunu ve çocuğu da geliştirdiğini açıklıyor ve kelamlarına şöyle devam ediyor: “Çünkü dehşet duygusu çocuğa sorunlarla baş etmeyi öğretir, çevre ile ahengini kolaylaştırır ve tehlikelerden korur.”
Çocuğunuzun bir şeylerden korktuğunu fark ettiğinizde kesinlikle gelişim dönemini de göz önünde bulundurmayı unutmayın ve bu korkusunu dert ile karıştırmayın.
Gerektiğinde korkan lakin korkusu ile mücadele etmeyi öğrenen çocukların yetişmesi ümidiyle…
