Baba, hem kız hem erkek çocuk için inancın simgesi. Babayla yaşanan münasebet, çocukların kişilik ve cinsel kimlik gelişiminden hayatlarının gelecek devrinde yer alacakları toplumsal rollere kadar pek çok hususta belirleyici oluyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog İhsan Öztekin güzel baba olmanın kurallarını anlattı.
Güvenin simgesi baba
Çocuk gelişiminde her ne kadar ön planda olan anne üzere görünse de babaların çocuk için başka bir değeri var. Babalar da çocukları ile çok güçlü sevgi ve şefkat bağları geliştirir. Bilhassa erkek çocuklar için baba, kişilik gelişiminde kendisi ile özdeşleştirdiği bir modeldir ve inancın simgesidir. Babayla yaşanan bağlantı, ileriki yıllarda erkek ve kız çocukların cinsel kimliklerinin gelişiminde de rol oynar. Erkek çocuk cinsel kimliğini tanımak için babasını örnek alır ve taklit eder. Kız çocukları için ise baba modeli, karşı cinsi tanıması ve karşı cinse karşı halleri konusunda ipucu verir. İlgili bir baba kız çocuğunun karşı cinse duyduğu inancı arttırırken, çocuğun baba sevgisi ve ilgisini hissetmesi kendine olan inancı de arttırır.
İlgili yazımız:
Baba çocuğun gelişiminde belirleyici!
Baba ailenin toplumla bağlarını kuran bir köprü pozisyonunda. Bu nedenle baba, çocuğun toplumsal gelişiminde ve özgüven kazanmasında kıymetli rol oynar. Baba ile ilgisi sağlıklı olan, babasından sevgi ve ilgi gören çocuğun kendisi ile barışık, okulda başarılı, arkadaşları ile uyumlu ve liderlik özelliğinin gelişmiş olduğu gözlenir.
Sert baba algısı çocuğun kişiliğini etkiliyor
Babanın kısıtlayıcı ve cezalandırıcı bir tavır izlediği, çocuğunu kendi kurallarına uyması ve saygılı olması konusunda uyardığı sert baba modelinde tartışmaya yer yoktur. Sert baba modeliyle büyüyen çocuklarda iki tip çocuk ortaya çıkıyor. Özerklik duygusu yüksek olan çocuklar babayla güç çatışmasına giriyor, karşılık veriyor, itiraz ediyor. Aksi kimlik geliştiriyor. Babanın istediği kişiliğin tam karşıtını benimseyerek babadan öç alıyor. Özerklik duygusu olmayan, duygularını bastıran çocuk ise arabulucu olmaya çalışıyor ve daima kendinden fedakârlık yapıyor. Hislerini bastırıyor ve ruh sıhhati bozuluyor. Çocuğuna kâfi ilgi sevgi göstermeyen, duygusal taraftan ihmal eden otoriter babanın çocuğunda cinsel kimlik bozuklukları, özgüven eksikliği, öfkeli bir kişilik yapısı ortaya çıkabiliyor. Çocuk, kendisini geliştirme kapasitesine sahipse, toplumla sağlıklı irtibat kurabiliyorsa, ailenin yaptığı yanlışları kendisi düzelterek bunu atlatabilir.
Zayıf baba-kız münasebeti riskli davranışlara neden oluyor
Kız çocuklarının hayatına giren birinci erkek baba oluyor. Baba-kız ortasındaki ilgi çocuğun gelecekte kadın-erkek İlgili yazımız:
Erkek çocuk, babanın aynası
Erkek çocuk babayı taklit eder ve baba ile kendini özdeşleştirir. Bu nedenle baba-erkek çocuk bağlantısında en kıymetli kural erkek çocuğu yetiştirirken aynaya baktığını unutmamak. Erkek çocuk babanın aynasıdır. Bu yüzden evvel baba davranışlarına dikkat etmeli. Babanın erkek çocuğu ile bağlantısında her vakit için biraz rekabet vardır. Rekabet de bazen güç savaşlarını beraberinde getirir. Babanın dikkat etmesi gereken, bu güç savaşlarını ferdî almamak ve çocuğun gelişim periyoduna uygun davranmaktır. Çocuğu ile empati kurabilmesi, onun hislerini yönetmesine, öfkesini denetim edebilmesine ve gerçek yönlendirilmesine yardım edebilmesi baba ile oğul bağlantısında epeyce öneml
i.
İyi baba olmak için 10 öneri
1- Beraber vakit geçirin. Birlikte vakit geçirmeyi de yalnızca televizyon seyretmek ve sohbet etmek olarak düşünmeyin. Yaşına nazaran kitaplar okuyun, kıssalar anlatın, oyunlar oynayın. Birlikte yapabileceğiniz hobileriniz olsun. Hafta sonlarını birlikte geçirebileceğiniz programlar yapın. Olağan burada çocuğunuzun nelerden hoşlanabileceğini göz önünde tutun. Yaş farkı ne olursa olsun aranızdaki paylaşım çok kıymetli.
2- Çocuğunuza gerçek bir model olun. Kitap okuma alışkanlığı olsun istiyorsanız siz de kitap okumalısınız. Alkol, sigaranın ziyanlarını anlatarak değil, alkol ve sigara kullanmayarak bu hususta gerçek örnek olabilirsiniz.
3- Disiplini sevgi ile sağlayın. Bu hususta sakin olun ve adil davranın. Çocukların muhtaçlığı olan rehberlik ve disiplin cezayla değil, aşikâr hudutlarla sağlanmalı. Çocuklarınıza davranışlarının sonuçlarını gösterin ve olumlu davranışlarını ödüllendirin.
4- Çocuğunuzun özgüvenin kazanmasına yardımcı olun. Kendisini sevdiğinizi ve bedel verdiğinizi hissettirin. Onu övün, onunla gurur duyduğunuzu lisana getirin. Yanlış ve kusur yaptığında yüzüne vurmayın, doğruyu öğretmek için yanında olun. Oburlarının yanında eleştirmeyin. Olumlu taraflarını öne çıkartıp cüret verin.
5- Çocukların sevginize ve bunu hissettirmenize çok muhtaçlığı vardır. Kelamla sevginizi göstermenin yanında fizikî yakınlık da çok değerlidir. Bedensel temas kurun, ona sarılın. Şefkatle dokunulmak, çocukların hem fizikî hem de ruhsal gelişimi için kaide.
6- Çocuğunuzun annesine saygılı olun, sevgiyle davranın. Çocuğunuzun önünde tartışmayın, arbede etmeyin. Unutmayın ki keyifli bir annenin çocukları sağlıklı ve keyifli olur.
7- Sizi tanımasına fırsat verin. Örneğin işyerine götürün. Neler yaptığınızı, kimlerle çalıştığınızı, nasıl deneyimler edindiğinizi, sorumluluklarınızı anlatın.
8- Sabırlı olun. Öğrenmek her çocuk için başka bir süreçtir. Öğretmek sıkıntı da olsa sabırla yaklaşın, hevesini kırmayın.
9- Duygusal taraftan kendinizi denetim edemiyor ve sözel, fiziksel saldırganlık gösteriyorsanız kesinlikle profesyonel yardım alın. Çocuğunuz ve eşiniz bu tip davranışlara maruz kalmamalı. Bu durum çocuğun psikolojisinde derin yaralar oluşturur.
10- Babanın vazifesi asla bitmez. Çocuklar büyüdüğünde ve meskenden ayrılma vakitleri geldiğinde bile babalarının tavsiyelerine ve dayanağa muhtaçlık duyarlar. Babalar hayatın her periyodunda çocuklarının yanında olurlar, onlar evlenip farklı bir aile kursalar bile.
İLGİLİ HABERLER
