Temel olarak fasiyal hudutta süreksiz yahut kalıcı hasar oluşması durumu sonucu yüz kaslarında zayıflık olarak tanımlayabileceğimiz yüz felci probleminde, idmanın ehemmiyeti büyük. Fizyoterapist Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, yüz felci tedavisi sırasında, düzgünleşme sürecinde katkı sağlayan pratik antrenmanlar hakkında bilgiler, bölge bölge antrenman programı açıkladı.
Bir yüz hududu çalışmıyorsa yahut dejenerasyon oluşmuşsa, yüzdeki kaslar düzgün çalışmak için gerekli sinyalleri alamaz. Bu, yüzün etkilenen kısmının, gözlerin, ağzın ve öbür alanların hareketini etkileyebilecek asimetri ile sonuçlanır. Yüz felcinin farklı dereceleri vardır: Bazen yüzün yalnızca alt yarısı etkilenir, bazen yüzün bir tarafı etkilenir ve birtakım durumlarda yüzün her iki tarafı da etkilenir.
Yüz sonları nasıl çalışır?
Yüzün her bir kısmının kendi sonu vardır, bu nedenle sol yüz hududu ziyan görürse yalnızca yüzün sol tarafını tesirler ve bunun karşıtı de geçerlidir. Her hudut beyinden başlar ve kulağın önünden geçerek, beş farklı kolla yüze yayılır. Bu kısımlar yüz tabiri için kullanılan kasların inervasyonunu sağlar. Gözyaşı, tükürük üretimi ve tat duyusu da fasiyal hudut tarafından denetim edilir.
Yüz felci neden olur?
Yüz felcinin en yaygın nedeni Bell’s felci olmasına karşın, aslında birçok farklı nedeni vardır ve tedavi, nedene bağlı olarak büyük ölçüde değişir. Yüz felcinin ana nedenlerinden kimileri şöyle sıralanabilir:
YÜZ FELCİ NEDENLERİ
- Bell’s felci ve Ramsay Hunt sendromu üzere viral enfeksiyonlar.
- Cerrahi nedenler: Örneğin akustik nöroma yahut fasiyal hudut tümörünün çıkarılması sırasında yahut parotis bezi üzerinde çalışırken.
- Lyme hastalığı yahut orta kulak enfeksiyonunu takip eden bakteriyel nedenler.
- Nörofibromatozis 2 yahut Guillain-Barré sendromu üzere nörolojik durumlar.
- Beyin, kafatası yahut yüzdeki kırıklar üzere travmatik yaralanmalar.
- Doğum travması
- Rahimdeki fasiyal sonun yahut kasın olağandışı gelişimi üzere konjenital durumlar.
- Moebius sendromu yahut CHARGE sendromu üzere az genetik sendromlar.
- İnme: Bir inme yüz felcine neden olabilse de sıkıntıların fasiyal sona direkt ziyan vermemesi nedeniyle biraz farklıdır. Bu durumda felç, beyin hasarından ve mesajların fasiyal sona düzgün bir formda aktarılmamasından kaynaklanır.
YÜZ FELCİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Fizyoterapist Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, yüz felci durumunda, nedene yönelik bir tedavi protokolü izlediklerini belirtiyor ve mevzuyu Pudra.com okuyucuları için şu halde açıklıyor:
Yüz felci olan kimi hastalar için, yüz kasları istenmeyen hareketler yapmaya başlar ve bu hareketlerin yine eğitim yoluyla koordine edilmesi gerekir. Birincil kasların düzgün hareket edebilmesi için “diğer kasları tesir altında tutan” yüz kaslarının tekrar eğitilmesi gerekir. Bunun için farklı idman teknikleri kullanılır.
Yüz felci için idmanların gerisindeki temel fikir, beyinden sinir-kas rutinini yavaşça yine yaratmaktır. Birinci emel, hakikat yüz kas hareketlerini yapma yeteneğini yine kazanmaktır. Vakitle, bu yüz hareketleri doğal hareket ve sözler ile sonuçlanır.
Yüz antrenmanları hastaların yüzdeki kas gücünü ve uyumunu artırmasına yardımcı olur. Bu halde hastalar aşağıdaki yüz hareketlerini gerçekleştirme yeteneklerini geliştirebilir.
Yüz felci idmanları ile gerçekleştirilebilen hareketler
- Çene ve ağız hareketlerini yapabilirler.
- Dudaklarını kapatabilirler.
- Göz hareketlerini yapabilirler.
- Gülümseyebilirler.
- Kaşlarını çatabilirler.
- Çeşitli yüz tabirlerini yapabilir hale gelirler.
- Alınlarını buruşturabilirler.
YÜZ FELCİ DURUMUNDA YAPILABİLECEK EGZERSİZLER
Ağız etrafı için:
– Dudaklar kapalı iken ve dudakları açarken ağız büzülür.
– Alt çene ile üst çene örtülür.
– Yanaklar içeri çekilir.
– Gözler kapalı ağız güzelce açılır.
– Üst dudak alt dudağın üstüne çekilir.
– Alt dudak üst dudağın üstüne getirilir.
– Alt çene kaldırılır ve ağız açık tutulur.
– Yanaklar şişirilir ve gözler kapanarak hava sağa ve sola yitilir.
– Islık çalınır.
– Ağız evvel büyük O olacak formda, sonra yavaş yavaş küçük o’ya gerçek küçültülür.
Burun için:
– Burun kaldırılır ve gözler kapanır
– Burun çabukça üst çekilir ve bırakılır
– Burun delikleri büyütülür
– Burun sağa sola oynatılır.
Göz etrafı için:
– Gözler kapanır ve açılır
– Göz kapatılır ve rahatsız olan göz ovalanır
– Kirpikler açılıp kapatılır
– Gözler sağa sola döndürülür.
Alın bölgesi için:
– Alın kaldırılır
– Alın üst kaldırılırken ağız açılır
– Alnın sağı ve solu gözler açıkken oynatılır
– Mümkünse alın üst aşağı oynatırken, kulaklarında oynatılması sağlanır.
Zihinsel olarak harekete odaklanırken gerçek hareketleri yapma yeteneğini yine kazanmak vakit alır. Fakat bir müddet sonra bu hareketler nihayetinde otomatik, doğal hareketler ve sözler haline gelebilir. Yavaş bir süreç olsa da antrenmanlar çok yararlıdır.
Antrenmanların devamı için BU LİNKİ tıklayabilirsiniz.
